Leliekwekerij maatschap Joling in Dwingeloo mag van de rechter van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden vier gewasbeschermingsmiddelen gebruiken op zijn percelen bij Boterveen. Daarmee is het verbod uit het vorige vonnis deels van de baan. Joling spande een spoedprocedure aan om dit seizoen nog te kunnen spuiten in zijn lelies.
Omwonenden wisten via een civiele procedure bij de rechtbank in Assen te voorkomen dat Joling de lelies nabij het buurtschap Boterveen nog mocht spuiten. De rechter oordeelde dat het gezondheidsrisico voor de omgeving te groot was, ondanks dat de kweker toegelaten middelen gebruikte en volgens de regels werkte. De uitspraak leidde tot verbijstering in de bloembollensector en -belangenbehartiging. De KAVB stond de kweker vervolgens bij in de spoedprocedure die op het vonnis volgde.
Economische schade
De rechter oordeelt vandaag, 10 juli, in een uitspraak dat vier middelen gebruikt mogen worden om de gezondheid van het gewas op peil te houden. Het gaat om de middelen Rudis-12970 N (tegen vuur; botrytis), Titus-11393 N (herbicide), Goltix-8629 N (herbicide) en Olie-H-6598 N (tegen luis). De overige 29 middelen die Joling gebruikt blijven dit teeltseizoen verboden. Deze constructie is gekozen om de economische schade voor de kweker te beperken, daarom is ook snel uitspraak gedaan. Daar vroeg Joling ook om. Pas over twee weken worden de precieze afwegingen bekend gemaakt door de rechtbank. De kweker meldt via de socials dat hij ‘blij’ is dat hij de middelen mag gebruiken. ‘Wij vinden dat het uitgangspunt moet zijn dat wij alle gewasbeschermingsmiddelen die zijn toegelaten door het Ctgb moeten kunnen gebruiken in onze teelten. Voor dit seizoen is dit een passende oplossing om gewasschade zoveel mogelijk te voorkomen.’
Door het ontbreken van de afwegingen is onduidelijk hoe deze rechtbank precies denkt over de risico’s voor de omwonden, toelatingen en de rol van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Wel is door het verbod op de overige middelen duidelijk dat de rechter opnieuw voorbijgaat aan de wettelijke toelating. Daarmee blijft het risico op een verbod op middelengebruik voor andere teelten bestaan, zoals de belangenbehartigers bij het eerste vonnis al schetsten.
De eerste uitspraak in de zaak Boterveen heeft aan de andere kant van Nederland al geleid tot een beleidswijziging: in ‘t Veld in de gemeente Hollands Kroon zijn de plannen voor nieuwbouw binnen vijftig meter van een agrarisch perceel voorlopig van de baan vanwege de vermeende gezondheidsrisico’s voor de toekomstige bewoners door gewasbeschermingsmiddelengebruik.
Gevolgen voor proef met de biologische lelieteelt
Bij Joling in Boterveen ligt ook een proef van één hectare groot, onderdeel van het project ‘Duurzame bollenteelt Drenthe’ naast een omwonende. Na de eerste uitspraak in het kort geding mochten er ook geen biologische middelen zoals plantversterkers, Foliplus Zwavel en koper meer gebruikt worden in die proef met de biologische lelies. Minerale olie mag door de tweede uitspraak van de rechter weer wel.
De bio-proef is 1 ha groot. Op de ene helft wordt niks gebruikt behalve bemesting met koeienpoep en op de andere helft zouden biologische middelen worden toegepast die volgens de Skal-lijst zijn toegestaan. De teeltproef staat door de recente ontwikkelingen op losse schroeven
