De PVV, VVD, BBB en NSC zijn na een half jaar onderhandelen met een akkoord gekomen, dat ook verstrekkende gevolgen heeft voor de landbouw. De rode diesel komt terug, bufferzones worden verkleind en in Brussel moet ‘met lef’ worden gestreden voor de belangen van de Nederlandse land- en tuinbouw, om enkele voorbeelden te noemen. We verzamelden de eerste reacties vanuit de sector en daarbuiten.
Lees ook het artikel Coalitie-akkoord: dit verandert er voor de landbouw
Glastuinbouw Nederland: ‘Minder regels, stroomlijning en erkenning belang’
Voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland is ’blij’ dat de coalitie de bestaande afspraken over de energietransitie wil behouden. Er komt alleen nieuw beleid als komen als de doelen niet worden gehaald, ziet Bom-Lemstra tot tevredenheid. „Dat komt tegemoet aan het door ons gevraagde stabiele overheidsbeleid en schept duidelijkheid voor onze ondernemers”, aldus Bom-Lemstra. Ook is Glastuinbouw Nederland blij dat de partijen geen extra regels bovenop Europese regels willen stellen en zelfs van dergelijke regels willen schrappen.
De lastenverlichting op arbeid is ook welkom, net als het innovatieprogramma voor robotisering, stelt de voorzitter. Bom-Lemstra ziet dat de coalitie ondernemers handelingsperspectief wil bieden. Ook vallen de inspanningen voor de beschikbaarheid van zoetwater en het in lijn brengen van de stikstof- en fosfaatnormen voor oppervlaktewater met de ons omringende landen België en Duitsland goed bij de belangenbehartiger. Het voornemen een visie op de ruimtelijke en economische structuur van Nederland te ontwikkelen is volgens de organisatie voor de glastuinbouw zeer belangrijk. Bom-Lemstra: „Het is goed om te zien dat er meer waardering is voor de agrarische sector en dat de overheid beseft dat ze niet op de stoel van de onder-nemer moet gaan zitten. Daardoor kan deze binnen de gestelde grenzen maximaal bijdragen aan de Nederlandse economie én maatschappij.”
VNO-NCW en MKB Nederland: ’Zekerheid en stabiliteit’
VNO-NCW en MKB-Nederland zien in het hoofdlijnenakkoord een aantal positieve uitgangspunten. „Met name de nadruk op stabiel beleid, het verdienvermogen en de herintroductie van degelijke budgettaire spelregels spreekt aan. Alleen zo creëren we stabiliteit en zekerheid die ondernemers nodig hebben om te kunnen investeren in de grote opgaven.”
Ook positief volgens de ondernemersorganisaties is de aandacht voor de rol van het ondernemerschap en bedrijfsleven voor het verdienvermogen. „Positief is dat eerdere fiscale plannen (zoals de belasting van inkoop van aandelen, verhoging van box-2, de versobering van de mkb-winstvrijstelling en de extra verhoging van de CO2-heffing en energiebelasting) niet doorgaan. Dit zou schadelijk zijn geweest voor het ondernemings- en investeringsklimaat.”
Ook het tegengaan van regeldruk wordt genoemd als positief punt. Zorgen zijn er bij de ondernemersorganisaties wel over het beëindigen van het Groeifonds en het korten op de middelen voor onderzoek in een tijd waarin innovatie belangrijker is dan ooit.
De bepleite betere aansluiting van beroepsonderwijs en arbeidsmarkt juichen de ondernemersorganisaties toe. Volgens ondernemers zijn met name de komende maanden belangrijk. Zo moeten veel thema’s en voorstellen nog nader worden uitgewerkt in concrete beleidsprogramma’s. „Aandacht voor de uitvoering en stabiliteit van beleid is daarbij cruciaal.”
Stichting Natuur & Milieu: ’Nederland gaat een hoge prijs betalen’
De Stichting Natuur & Milieu denkt dat Nederland in de toekomst ’een hoge prijs’ betaalt als de plannen van de vier partijen worden doorgevoerd, stelt directeur van Natuur & Milieu Marjolein Demmers. Het terugdraaien van klimaat- en natuurbeschermingsmaatregelen is ‘inconsistent en onbetrouwbaar.’ De stichting denkt dat het dure bezuinigingen worden.
Dit zijn dure bezuinigingen’, legt Demmers uit. ’Met dit akkoord laten de partijen veel mensen vallen. Uiteindelijk betaalt de burger de rekening. Met een hoge energierekening, dure brandstoffen en extra belasting om de schade te betalen die we op ons dak krijgen door klimaatverandering. Kiezen voor kortetermijnbelangen komt ons straks duur te staan. Boeren zijn eveneens de dupe van dit beleid. De coalitie gaat maar weer eens in Europa vragen naar de bekende weg. Dit is kansloos. Met als gevolg dat boeren aan het lijntje gehouden worden zonder perspectief op echte oplossingen. We gaan weer pappen en nathouden. Dat is onacceptabel, er is juist realistisch perspectief nodig.’
Natuurmonumenten en LandschappenNL: ‘Kabinet zet kwetsbare en schaarse natuur onder druk’
Natuurmonumenten en LandschappenNL hebben een gezamenlijke reactie naar buiten gebracht. „We kunnen niet doorgaan met het ongeremd opgebruiken en vervuilen van ons landschap, dat gaat ten koste van toekomstige generaties. De natuur leidt daar al heel lang onder en de mens ook. Toch kiest het kabinet voor beleid dat de toch al kwetsbare en schaarse natuur nog verder onder druk zal zetten.” De natuurorganisatie doelt hier op de versoepeling van de stikstofreductieregels en het ter discussie stellen van de noodzaak voor natuurherstel. In een reactie op het hoofdlijnenakkoord schrijft Natuurmonumenten-directeur Pim van der Feltz: “We zijn de buur van vele boeren en het platteland maken we samen.” Volgens de twee organisaties is het dan ook belangrijk dat er samen wordt opgetrokken in het landschap, „Om de grote uitdagingen op het gebied van natuur, biodiversiteit, waterkwaliteit, bodemgesteldheid en klimaat waar Nederland voor staat, gezamenlijk het hoofd kunnen bieden.”
Urgenda: ‘Hiermee helpen we het klimaat en de boeren niet’
Voorzitter Marjan Minnesma van Urgenda zei donderdagochtend op Radio1 dat ze geen serieuze plannen ziet om het klimaat aan te pakken. „Met op meer plaatsen 130 rijden (ook onderdeel van het akkoord, red.) en de rode diesel terug helpen we het klimaat en ook de boeren niet, dit is symboolpolitiek.” Ook op andere punten toont Minnesma zich kritisch: „Arbeidsmigranten terugdringen heeft gevolgen en dan moeten we bijvoorbeeld ook stoppen met slachten of bloemen telen. Ze willen allerlei dingen die niet kunnen, want we zitten in een bouwwerk van de Europese Unie en dan moet je je aan die regels houden.”
Royal Anthos: ‘Nederlandse export wordt weer gezien’
Mark-Jan Terwindt is blij om te zien dat in het hoofdlijnenakkoord ‘ondernemers weer serieus worden genomen’. Volgens de directeur van brancheorganisatie Royal Anthos biedt het hoofdlijnenakkoord een positief toekomstperspectief voor de export, „Omdat de internationale handelspositie van Nederland weer op waarde wordt geschat”. De eerste reactie is dus positief. „Het feit dat de Nederlandse export weer gezien wordt, het ondernemerschap een belangrijke rol speelt in het akkoord en de coalitie wil voortbouwen op de sterke handelspositie van Nederland is voor ons een goed teken.”
BO Akkerbouw: ‘Veehouderijakkoord, inzetten op meer kansen voor de plantaardige sector’
BO Akkerbouw heeft een aantal aanknopingspunten in het akkoord gevonden waar zij zelf ook op inzetten. Directeur André Hoogendijk noemt doelsturing, waarbij de vakkennis van de boeren en tuinders centraal staat en de boer aan het roer staat bij beslissingen, als een van de punten. „Voor de thema’s waterkwaliteit en nitraatuitspoeling is het goed dat er op basis van metingen wordt gekeken per bedrijfsspecifieke situatie.” Voor Hoogendijk is het belangrijk dat de sector zelf gaat zorgen voor een goede (organisatie van) systematiek om de doelen die daar gehaald moeten worden, te halen. „Ik denk dat het kabinet ons daar wel ruimte wil geven.” Wat de directeur van BO Akkerbouw opvalt, is dat in het akkoord veel over veehouderij wordt gesproken en maar weinig over de plantaardige sector. „Het is meer een veehouderijakkoord dan een plantaardig akkoord. Er is ook meer vanuit het perspectief van de veehouder geschreven. Zo wordt het woord ‘mest’ veel gebruikt, maar kijken we zelf meer vanuit de plant en de bodem. Niet meer gebruiken dan de plant nodig heeft.” Een ander thema dat aan bod komt in het akkoord is het innoveren op het gebied van robotisering, iets dat BO Akkerbouw ook ambieert. „Maar het zijn voornamelijk voornemens en intenties, en er is nog geen resultaatverplichting aan verbonden.” Hoogendijk denkt dat de voornemens die betrekking hebben op de plantaardige sector, goed haalbaar zijn. „Ik zie meer kansen voor de plantaardige sector. Zeker op het gebied van duurzamere voeding, plantaardige voeding en de eiwittransitie: dat zou van ons nog wel aan het coalitie-akkoord toegevoegd mogen worden.”
