Een proef met lelies die op biologische wijze zijn geteeld, biedt perspectieven voor verduurzaming in de bollensector. Dat meldt onderzoeker en projectleier Ben Seubring van HLB BV in Wijster, die het project Duurzame Bollenteelt Drenthe begeleidt. De eerste bloemen worden gesneden en de kwaliteit lijkt volgens Seubring goed.
HLB begon in 2023 een kleinschalige praktijkproef met het telen van biologische leliebollen. Dit jaar zijn de bollen bij Klaver Flowers in Heerhugowaard uitgeplant en in de kas en biologisch afgebroeid, met volgens Seubring goed resultaat. KAVB-regiobestuurder en leliekweker Marcel Markhorst is betrokken bij het project: „Ik wil de sector graag leren hoe we duurzamer kunnen telen.” Markhorst stuurde dan ook aan op deze proef. „Minder afhankelijk worden van chemie en kunnen anticiperen op eventuele vraag naar biologisch product. Dat kunnen we leren van deze biologische proef.”
Niet chemisch ontsmet
Markhorst leverde net als twee collega-telers uitgangsmateriaal aan voor de proef van ongeveer een halve hectare. Die lelies zijn niet chemisch ontsmet, zoals Markhorst normaal wel doet. De bollen zijn door DBD op het gangbare proefveld geteeld, maar volgens Seubring wel ’op biologische wijze’. Een Skalcertificering had voor het project teveel voeten in de aarde. „Bovendien was het lastig om het niet-biologische plantgoed bij een biologische kweker te planten. Die kweker loopt dan het risico zijn certificering kwijt te raken.” De vervolgproef ligt ook op een gangbaar perceel.
De kweker noemt het resultaat nog pril, het gaat tenslotte om één jaar. „Ik vraag me bijvoorbeeld af hoe effectief mijn luisbestrijding is. Meer ga ik daar nu nog niet over zeggen, maar het is een interessant thema. Dit is een meerjarig onderzoek, omdat de omstandigheden elk jaar anders zijn. De onkruidsituatie is door het natte voorjaar bijvoorbeeld ook weer totaal anders dan vorig jaar. Toen konden we er veel beter bovenop zitten. Eén jaar is geen jaar in de onderzoekswereld.”
Nog niet bezig met afzet
Hoewel de specifieke vraag naar biologische lelies momenteel ontbreekt, werkt broeier Gert-Jan Klaver van Klaver Flowers in Heerhugowaard mee aan de bio-proef van DBD. „We willen kunnen verduurzamen in de sector”, verklaart Klaver. „In deze proef doen we dat met LED-verlichting en mechanische ontvochtiging. Op die manier kunnen we met de helft minder energiegebruik telen. De bestrijding van ziekten en plagen doen we biologisch.”
Als het werkt, wil Klaver actie ondernemen om afzet te genereren. „Biologisch of duurzamer is natuurlijk een goed verhaal. Het is fantastisch om te kunnen bijdragen aan het beschikbaar maken van duurzaam geteelde bloemen. Voor nu verkennen we de mogelijkheden en leren we van teeltmaatregelen die de biologische sector toepast. Eerst kijken of het kan!”
Kwaliteit gelijk aan gangbaar
De kwaliteit van de bollen die Klaver binnen kreeg is volgens de broeier gelijk aan gangbare bollen. Hij zag geen problemen met bijvoorbeeld schubrot en in de kas leverden de bollen bloemen. Klaver: „De enige kanttekening is dat virus meer voorkomt. Dat is iets om in de proef op voort te borduren. Virus betekent kwaliteitsverlies en dat betekent minder opbrengst per steel. Als de lelie wordt gedegradeerd tot tweede kwaliteit, dan brengt ‘ie nog maar 20 cent op in plaats van 70 cent. Dat is de aankoopprijs van de bol. Dan kan het dus niet uit.” Een andere mogelijkheid is volgens de broeier dat de consument concessies doet aan de kwaliteitseisen of de prijs.
Bewaarkwaliteit moet blijken
De bewaarbaarheid wordt nog onderzocht. De bollen van de eerste proef zijn drie maanden bewaard en zagen er goed uit. Bij langere bewaring wordt de kans op bewaarschimmels groter. Klaver: „Het is dus even afwachten hoe dat gaat. Want het hele ontsmettingsverhaal is begonnen om bewaarproblemen het hoofd te bieden.” In dit geval was het mogelijk om schoon uitgangsmateriaal te gebruiken, maar Seubring waarschuwt dat het op langere termijn moeilijker is de teelt gezond te houden.
Volgens Seubring laat de proef wel zien dat een deel van het leliesortiment te telen is met een kleinere impact op het milieu met behoud van kwaliteit. Het resultaat geeft volgens hem handvatten voor de gangbare teelt om snel stappen te kunnen maken voor het behoud van een duurzame bollen en bloementeelt. Als de vraag van de consument komt, kan de sector aan die wens voldoen, denk hij. „Dat betekent wel dat de productiekosten toenemen. Voor een mooie en duurzame bos bloemen moet een eerlijke prijs worden betaald.”
