Royal FloraHolland (RFH) heeft besloten dat in 2027 alle kwekers die bij de veiling aanvoeren Floriculture Sustainability Initiative (FSI) gecertificeerd dienen te zijn. Daarbij hebben de grote kopers, de FSI Versnellers, zich nu ook gecommitteerd om in de nabije toekomst volledig duurzaam in te kopen conform de FSI-eisen. VGB roept zijn leden op hetzelfde te doen.
De aankondiging van RFH in 2020 om afhankelijk van de omzetgrootte gefaseerd digitale milieuregistratie en -certificatie te verplichten, leidde tot veel commotie onder niet-gecertificeerde telers. In de plannen zou elke teler vanaf 2023 aan deze verplichting moeten voldoen. Door de onrust en de verdeeldheid binnen de RFH-ledenraad besloot de veilingorganisatie begin 2021 handhaving op digitale milieuregistratie en -certificatie uit te stellen, maar zeker ook niet af te stellen. CEO Steven van Schilfgaarde zei daar destijds over: „We kijken met de ledenraad naar mogelijke oplossingen en naar draagvlak voor die oplossingen. We gaan niet handhaven tot we een breed gedragen, aangepast plan hebben.”
Moment is daar
Het moment is nu daar, aldus Schilfgaarde. „Ik ben trots op waar onze sector nu staat. Dankzij innovatiekracht en ondernemerschap zijn de afgelopen jaren immense stappen gezet. Veel leden hebben het voortouw genomen en fors geïnvesteerd in duurzame oplossingen, hetzelfde zie je aan de kant van kopers waardoor mooie initiatieven ontstaan. Nu is het zaak om de volgende stap te zetten: certificering is belangrijk voor transparantie en objectivering. Dit past bij de maatschappelijke rol van ons internationaal leidende sierteeltplatform, waarbij klanten meer transparantie krijgen.”
Collectieve stap
Met dit besluit nemen kwekers volgens RFH hun verantwoordelijkheid op duurzaamheid, in lijn met de toekomstbestendigheid van de sector, de toenemende vraag uit de maatschappij en de eisen van wetgeving. Ook past het bij de behoefte van de Sierteeltversnellers, een groep vooruitstrevende kwekers, en van de FSI-Versnellersgroep, een groep grote kopers, die zich gecommitteerd heeft om in 2027 100% gecertificeerd in te kopen. Brancheorganisatie VGB roept haar leden op hetzelfde te doen.
Het besluit is ook besproken in het VBN-bestuur. Deze voorschriften worden van toepassing namens de VBN en gelden daarmee ook voor leden en niet-lid aanvoerders die leveren aan Plantion. „Dit is een collectieve stap van de sierteeltsector op duurzaamheid; kwekers en kopers slaan de handen ineen op weg naar volledige transparantie. Daarmee is de sector vooruitstrevend en neemt verantwoordelijkheid”, aldus de initiatiefnemers.
Ook vanuit kopers wordt het besluit omarmd. Matthijs Mesken, directeur VGB: „We zien een toenemende vraag vanuit de maatschappij naar transparantie, bijvoorbeeld op het gebied van teelt en arbeid , thema’s die voor de handel heel belangrijk zijn. Certificering van kwekers gaat bijdragen aan de reputatie van de sierteelt, in Nederland en daarbuiten.”
Inclusieve aanpak staat centraal
De beslissing van RFH ziet Jeroen Oudheusden, Executive Officer bij FSI als belangrijke stap naar verdere verduurzaming van de sierteeltsector. „Certificering is essentieel om processen te verbeteren en te voldoen aan markt- en wettelijke eisen. Certificering dient kwekers te ondersteunen, extra kosten en werk te voorkomen, en moet daarom werkbaar en betaalbaar zijn. FSI-leden werken samen om de verduurzaming te bevorderen door certificeringen te verbeteren en oplossingen te vinden voor kwekers. Een inclusieve aanpak staat centraal, zodat de hele sector kan bijdragen aan een duurzame toekomst. FSI vindt dit belangrijk omdat het bijdraagt aan een wereldwijde standaard voor duurzaamheid in de sierteelt, wat uiteindelijk de sector als geheel ten goede zal komen.”
Ondersteuning kleinschalige kwekers
Bij FloraHolland is 83% van de omzet milieu-gecertificeerd via MPS of Global Gap en 71% van de omzet voldoet aan de FSI-doelstelling, dus heeft een milieucertificering én een GAP-certificering. De overige 17%, meer dan 1.000 kwekers, ligt met name bij kleine kwekers. Voor hen wordt in FSI-verband een vereenvoudigd schema ontwikkeld, waarbij voor leden met het ledenpakket ’klok focus’ specifieke ondersteuning wordt georganiseerd. „We realiseren ons dat de ene kweker meer tijd nodig heeft om zich te certificeren dan de andere. We willen iedereen hierin meenemen. Zo doen we dat in onze coöperatie”, aldus Van Schilfgaarde.
Glastuinbouw Nederland juicht verplichte certificering toe en is verheugd dat Royal FloraHolland bij de aanpak van de verplichte duurzaamheidscertificering aandacht heeft voor de positie van kleinere sierteeltbedrijven. „Vanwege hun bedrijfsomvang hebben zij beperkte financiële middelen. Ook zullen zij de administratieve druk eerder voelen dan grotere bedrijven. Daarom is het goed hen voldoende tijd en mogelijkheden te geven om mee te doen”, verwoordt voorzitter Adri Bom-Lemstra.
Hoe anders kijkt zomerbloementeler Sjaak van der Ploeg aan tegen de gang van zaken. Hij vindt het erg jammer en onverstandig dat RFH deze stap zet en daarmee de confrontatie bewust op zoekt met een groot deel van haar leden die niet gecertificeerd zijn. „Ik had deze stap ook niet verwacht. Jammer dat RFH zijn machtspositie misbruikt om een grote groep leden nu te dwingen deel te nemen aan een greenwashsysteem waar ze niet achter staat. Dit is volgens mij niet hoe we met elkaar om moeten gaan.”
Inspraak over ondersteuning
De hulp aan kleinschalige kwekers bestaat uit voorlichting en begeleiding via masterclasses of demosessies. Ook de schema-eigenaren MPS en Global-GAP kunnen hierbij assisteren. Met beide wordt op dit moment een kleinschalig kweker programma/schema ontwikkeld in FSI verband. De inhoud wordt in de loop van dit jaar bepaald, zoals wat onder kleinschalig wordt verstaan. Tevens komt er een publieke consultatie, zodat iedereen feedback kan geven en kennis kan nemen van de richting voordat ze definitief wordt. Kort na de zomer verwachten genoemde partijen met vervolgnieuws te komen.
Milieuregistratie blijft in het programma/schema in ieder geval de basis en dus verplicht. Duidelijk zal worden welke criteria als essentieel worden beschouwd. Er komt sowieso een aangepast auditregime en verder worden ingekorte vragenlijsten waar nu bewijslast voor moet worden overlegd als optie geopperd. „Het doel is om iedereen de kans te bieden om mee te doen. Door oplossingen te vinden voor kwekers voor wie de huidige systemen niet goed werken of te duur zijn”, meldt Oudheusden.
Versnellers blij
Zowel de Sierteeltversnellers (Unicum, Zentoo, Tulpen.nl, Air So Pure, Colours of Nature, Decorum, productgroep Kalanchoë en Orchidee Nederland) als de FSI-Versnellersgroep (Dutch Flower Group (DFG), FM Group, Floral Trade Group en Royal Lemkes) ondersteunen het RFH-besluit. „Dit besluit is van cruciaal belang voor onze bedrijven en sector. De stap van RFH past naadloos in het commitment en de tijdslijnen van de FSI Versnellersgroep. Grote internationale retailbedrijven, onze klanten, stellen steeds striktere voorwaarden op het gebied van duurzaamheid. Ook de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)-wetgeving vraagt van ons dat wij aantoonbaar rapporteren over de duurzaamheid van de producten die wij verhandelen”, reageert Marcel Zandvliet, directielid DFG.
Online criticasters
Logischerwijs geen positieve reacties op de pagina van de Facebookgroep Kwekers tegen VERPLICHT certificeren. Te lezen valt: „Waar de EU onlangs versoepelingen voor boeren heeft doorgevoerd, onder andere door kleine boeren te vrijwaren van controles, gaat RFH nog door op de ‘oude’ voet. Maar goed, eerst maar even aankijken wat de vereenvoudigde certificering inhoudt.” En: „Zolang je inwisselbaar bent, kost certificering alleen heel veel tijd en geld. Het zou beloond moeten worden door een wat betere prijs.” Met als reactie daarop: „Als we straks allemaal gecertificeerd zijn, levert het niets extra’s op omdat het niet meer onderscheidend is.”
Footprint beter uitgangspunt
Van der Ploeg heeft al eens eerder aangegeven dat RFH certificering verwart met duurzaamheid, terwijl dit twee verschillende zaken zijn. „Ik begrijp heel goed dat RFH met betrekking tot duurzaamheid een moeilijk verhaal heeft. Bloemen en planten die jaarrond in verwarmde en verlichte kassen worden geteeld of elders in de wereld worden geproduceerd om vervolgens de wereld over te vliegen, is per definitie niet duurzaam. Om daar vervolgens toch een certificaat aan te hangen waarmee de schijn van duurzaamheid wordt gecreëerd lijkt handig, maar zal het verduurzamen van de sector niet versnellen en zal de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn zeker niet helpen.”
De zomerbloementeler meent dat een footprintberekening een beter uitgangspunt is en een eerlijker verhaal vertelt richting de consument. Hierop kan de handel, maar uiteindelijk de consument een eerlijke weloverwogen keuze maken. Kwekers die de afgelopen jaren grote stappen hebben gezet met betrekking tot duurzaamheid zullen met een footprintberekening worden beloond. Dit zal in zijn beleving een aanjagend effect op collegakwekers hebben, waardoor de gehele sierteeltketen echt duurzaam zal versnellen. „Ik had verwacht dat RFH volop zou doorpakken met en overschakelen op een footprintsysteem in plaats van in te zetten op huidige certificeringssystemen. Echt een gemiste kans om serieus werk te maken en de sierteeltsector de duurzame boost te geven die het verdient.”
Eerdere ondersteuning
Van juni 2022 tot 2023 hebben 45 kleinschalige lid-kwekers (een jaaromzet bij de veiling onder €100.000) van een aanbod van RFH gebruik gemaakt om te starten met digitale milieuregistratie en binnen een jaar een milieucertificaat te behalen. Het eenmalig aanbod bestond uit persoonlijke begeleiding door het hele certificeringsproces en een financiële tegemoetkoming van €350. Inmiddels zijn er 38 waarbij dit geleid heeft tot een certificaat. De 7 kwekers die nog niet de eindstreep gehaald hebben, hebben nog niet de volledige registratie op orde en hebben nog geen audit laten uitvoeren. Zij zitten nog in het traject.
