Het KNMI heeft maandag de nieuwe klimaatscenario’s gepresenteerd waarin effecten van klimaatverandering voor Nederland uiteen worden gezet. De laatste klimaatscenario’s dateren van 2014.
Vanwege de droogteproblematiek van de afgelopen jaren is ervoor gekozen om uit te gaan van twee uitstootscenario’s (Laag en Hoog). Voor beide scenario’s zijn twee varianten (droog en nat) doorgerekend: één met veel verdroging in de zomer (Ld en Hd), en één met een sterke neerslagtoename in de winter (Ln en Hn). In totaal dus vier scenario’s.
Droge en natte scenario’s
Volgens alle KNMI’23-klimaatscenario’s stijgt de temperatuur in Nederland verder. Zowel rond 2050 als rond 2100 is de opwarming het grootst in de zomer en het kleinst in de winter en lente. De sterkere opwarming in de zomer wordt deels veroorzaakt door een uitdroging van de bodem. In de droge scenario’s blijkt eveneens sprake van een afname van de jaarneerslag, waardoor het herstel van droge zomers in de daaropvolgende winters nog lastiger wordt.
Ook waait de wind vaker uit het oosten en voert dan warme, droge lucht aan. Deze effecten zijn het sterkst aanwezig in de droge scenario’s, vandaar dat daarin de opwarming in de zomer ook sterker is dan in de natte scenario’s. Jaargemiddeld is de opwarming van Nederland in de meeste scenario’s rond 2050 en 2100 iets groter dan de gemiddelde opwarming wereldwijd.
Hoge en lage uitstootscenario’s
De verschillen in opwarming tussen de hoge en lage uitstootscenario’s zijn groot. Dit betekent dat klimaatbeleid dat gericht is op vermindering van de uitstoot ervoor kan zorgen dat het klimaat in de toekomst minder opwarmt. De opwarming in Nederland is het kleinst in het noordwesten en neemt toe naar het zuidoosten.
De opwarming is het grootst op de warmste zomerdagen en de koudste winterdagen. Op de koudste winterdagen komt de lucht doorgaans uit Noord-Europa, waar de temperatuur in de winter het meest toeneemt. Op de warmste zomerdagen waait de wind vaak uit het zuiden, waar de temperatuur juist in de zomer het meest toeneemt.
Voor de winter betekent dit een aanzienlijke afname van het aantal dagen met een maximumtemperatuur onder nul (ijsdagen). In de H-scenario’s (hoge uitstoot) neemt in De Bilt het aantal ijsdagen af van zes (in het huidige klimaat) tot drie (rond 2050) en tot minder dan één (rond 2100). In de L-scenario’s (lage uitstoot) komen rond 2050 en rond 2100 nog ongeveer vier ijsdagen per jaar voor.
Meer tropische nachten
De zomers krijgen meer tropische nachten, met een minimumtemperatuur van 20°C of hoger. In de H-scenario’s neemt in De Bilt het aantal tropische nachten per zomer toe van 0,3 (in het huidige klimaat) tot 3 (rond 2050) en tot 19 (in 2100).
In de L-scenario’s komt per zomer ongeveer één tropische nacht voor. Ook komen er meer zomerse dagen, met een maximumtemperatuur van 25°C of hoger. In de H-scenario’s neemt in De Bilt het aantal zomerse dagen per jaar toe van 28 (in het huidige klimaat) tot 49 (rond 2050) en tot 89 (rond 2100). In de L-scenario’s komen er per jaar 40 zomerse dagen voor.
Aanpassing in steden urgent
De effecten van klimaatverandering op gezondheid en economie wordt in de stad sterker gevoeld dan op het platteland. Dit als gevolg van het hitte-eilandeffect. Aanpassing aan klimaatverandering is voor steden dan ook urgent.
Nederlandse steden hebben te maken met een opeenstapeling van effecten die door klimaatverandering versterkt worden. De opwarming en de toename van langdurige droogte leiden tot extremere temperaturen tijdens hittegolven, met als gevolg meer oversterfte. De nabijheid van de
opwarmende Noordzee leidt tot een toename van extremere buien met wateroverlast en overstromingen tot gevolg.
Door de regionale verschillen in zomertemperaturen worden de hoogste waarden in steden in Zuidoost-Nederland bereikt. Een deel van het hitte-eilandeffect is terug te dringen door meer groen aan te planten in de stad. Dit leidt ertoe dat invallende zonnestraling – in plaats van de lucht te verwarmen – zorgt voor meer verdamping van water.
Het hele rapport kan hier worden teruggelezen.
