Het Ctgb en bezorgde bewoners rondom lelievelden geven beiden een andere uitleg aan het ‘voorzorgsprincipe’ als het gaat over de risico’s van middelen. De kennisuitwisseling die de partijen, Ctgb, LNV, KAVB en Meten = Weten gisterenavond gaven op een bijeenkomst van de provincie Drenthe over de ‘eigen stand van zaken en inzichten’, dichtte die kloof niet.
Maar er werd wel over en weer eens naar elkaar geluisterd en dat vonden alle aanwezigen prettig. In het provinciehuis in Assen wisselden partijen gisterenavond kennis uit door middel van presentaties. Er waren zo’n 180 toehoorders in de Statenzaal van de provincie, voornamelijk omwonenden, maar ook mensen van provincie, gemeenten en kwekers.
De avond was op advies van Jetta Klijnsma, de Commissaris van de Koning van Drenthe, die de afgelopen jaren sprak met omwonenden en de leliesector en vindt dat partijen meer actuele kennis moeten delen.
Lacunes in toetsingskader
Het Ctgb zette de beoordeling van de toelating uiteen. De eisen zijn erg streng, aldus Nicole van Straten, plaatsvervangend secretaris directeur van het Ctgb. De maximale dosering wordt ook nog met een factor 100 verlaagd om veilig gebruik te garanderen; het voorzorgsbeginsel. „Maar veel weten, is nog niet alles weten”, gaf ze toe. Zo moeten bepaalde zaken nog in de toetsing komen, zoals de bijdrage van drainage vanaf een perceel en de depositie vanuit de lucht op de bodem, water en vegetatie. „En al kijkt het Ctgb naar toxische effecten in de hersenen, er zijn voor complexe ziektes zoals Parkinson nog geen representatieve modellen waar het Ctgb de middelen op kan testen.” Met neuroloog Bas Bloem stuurde het Ctgb onlangs een brief naar de ESFA met de oproep die snel te ontwikkelen. Bloem is ook al bezig met onderzoek naar bepaalde stoffen en het effect op de hersenen.
‘Dáárom zit de zaal hier vol’
LNV snapt de zorgen van omwonenden en vindt die terecht, zo zei Susanne Sütterlin, afdelingshoofd gewasbescherming bij LNV. Vandaar de uitbreiding van het OBO-onderzoek naar de gezondheidseffecten op omwonenden. „Wellicht komt hier uit dat het risico voor omwonenden beter en nauwkeuriger moet in toetsingskader. In Europa is vastgesteld dat we besluiten nemen op basis van wetenschappelijke onderbouwing.” De tendens in de zaal en die van de spreker van Meten = Weten was dat het voorzorgsprincipe anders gehanteerd moet worden, want er zijn geen zekerheden te geven over de veiligheid. „Dáárom zit de zaal hier vol,” zei iemand. Een ander: „Gaan we nu over 25 jaar zeggen dat deze bijeenkomst interessant was en dat het Ctgb samen met Bloem zocht naar mogelijkheden dit in te bedden, maar dat we bewust middelen op de markt hebben gehouden die ons zenuwstelsel opvreten?” Van Straten herhaalde: „Wat we nog niet weten, kunnen we nog niet toepassen. Het Ctgb houdt zich aan het voorzorgsprincipe zoals die in de Europese verordening wordt toegepast om de veiligheid van mens, dier en milieu te waarborgen. Dat zijn de strengste kaders die we hebben met de grootste datavereisten die we op dit moment kunnen toepassen.”
‘Blijf elkaar informeren’
Klijnsma toonde zich na afloop tevreden. „Het Ctgb heeft duidelijk gezegd dat ze de wijsheid niet in pacht heeft. Het is goed de vinger op de zere plek te blijven leggen, maar laten we wel naar elkaar blijven luisteren. Laten we in ieder geval eerlijk tegen elkaar zeggen dat geen van ons de echte effecten weet.” Ze gaf ook nog aan dat ze erop vertrouwt dat de interactie tussen de partijen overeind blijft. „Laten we open blijven naar elkaar, naar elkaar luisteren en elkaar dingen blijven meegeven. Jullie moeten elkaar blijven informeren want dit dossier is nog lang niet klaar.”
