De glastuinbouwsector wordt steeds vaker ontdekt door Nederlandse en buitenlandse investeerders. Het gaat vooral om investeringen in toeleveranciers van de glastuinders. In de afgelopen 3,5 jaar hebben investeerders vier keer zoveel meer geparticipeerd in de kennis van tuinbouwleveranciers vergeleken met de periode daarvoor.
Deze stroomversnelling van participaties komt naar voren in een quickscan die InnovationQuarter en de gemeenten Westland en Lansingerland lieten uitvoeren door Buck Consultants International (BCI). Het snel groeiende aantal participaties komt volgens het onderzoek mede door de sterke internationale groei van de glastuinbouw, grote hoeveelheid beschikbaar kapitaal in de markt en het onderlinge aanjaageffect in de sector. Verwachting is dat deze trend zich in de nabije toekomst zal voortzetten.
Kennisintensieve tuinbouwtoeleveranciers
In de periode 2019-2022 hebben investeerders in 32 van de 136 onderzochte kennisintensieve tuinbouwleveranciers in Zuid-Holland geparticipeerd (zie overzicht). Dat is vier keer zoveel als in de periode daarvoor 2015-2019. De meeste participaties worden gedaan door bedrijven die actief zijn in het Greenportcluster, gevolgd door investeringsmaatschappijen en bedrijven van buiten de sector.
De investeringen komen bijna twee keer zo vaak van Nederlandse bedrijven als van buitenlandse investeerders. De investeerders komen vooral uit de sector zelf (59%). Investeringsmaatschappijen (27%) vormen ook een grote groep en een deel (14) van de participaties betreft bedrijven uit andere sectoren.
De focus van de quickscan is vooral op de buitenlandse participaties in kennisintensieve bedrijven in de tuinbouwtoelevering, ofwel veredeling, kassenbouw, teelt- en klimaatsystemen. Er is niet gekeken naar participaties in kwekerijen, logistiek dienstverleners, groothandel en verpakkingen.
Bedragen van de participaties worden niet gedeeld. Wel voorbeelden van buitenlandse participaties in de Nederlandse tuinbouw, zoals die van de Britse investeerder BC Capital in Dümmen Orange in 2015, de investering van het Japanse Denso in het Certhon (2020) en de recente overname van Delphy door het Canadese bedrijf Agriforce. Niet opgenomen in de scan is het nieuws van donderdag 8 september , toen bekend werd dat het Scandinavische bedrijf Stora Enso voor ruim €1 mrd de De Jong Packaging Group uit De Lier overneemt. Het familiebedrijf is de grootste producent van golfkarton in de Benelux, onder andere voor de tuinbouwsector.
Strategische motieven
Vanuit strategische motieven is participatie een logische stap voor diverse glastuinbouw-toeleveranciers, blijkt uit de scan. Men ziet daarbij vooral kansen in bepaalde (internationale) product-marktcombinaties, technologische ontwikkeling, professionalisering, bedrijfsoverdracht en financiële motieven. Risico van een buitenlandse participatie is volgens scan dat de kans daalt dat Nederlandse bedrijven nog deelnemen aan collectief onderzoek. Ook kan een zo’n participatie uitmonden in het vertrek van activiteiten uit Nederland. Bovendien kunnen er risicovolle financieringsconstructies ontstaan, die bedrijven kunnen beschadigen.
Uit de quickscan komt een aantal adviezen naar voren voor overheden hoe om te gaan met deze trend voor een sterk cluster in de toekomst. Daarin zijn o.a. het behoud van glastuinbouwareaal in Nederland (om zo ook de Nederlandse techniekbedrijven sterk te houden), stimuleren van innovatief koploperschap en werken aan talentontwikkeling belangrijke onderwerpen.
Voor de sector als geheel adviseert de quickscan het goede van buitenlandse participaties te omarmen zonder het belang van een levendige Nederlandse tuinbouwsector uit het oog te verliezen. Houd vinger aan de pols bij Nederlandse bedrijven met buitenlandse aandeelhouders en betrek buitenlandse bedrijven actief bij het zogenoemde ecosysteem, is het advies aan regionale overheden.
