Glastuinbouw is een sector met forse seizoensinvloeden. Als gevolg van de energiecrisis verwacht de sector een vergroting van de schommelingen in werk. Reden voor sociale partners FNV, CNV Vakmensen, Plantum, LTO Nederland en Glastuinbouw Nederland onderzoek te doen naar vast en flexibel werk.
De keuzes in teeltstrategieën beïnvloeden de schommelingen in de benodigde arbeidscapaciteit. Tegelijkertijd is de tendens in Nederland werknemers meer zekerheid te bieden door onder meer jaarrondcontracten te bieden. Uitzendwerk wordt immers in duur beperkt en de juridische mogelijkheden om oproep- of nul-uren contracten af te sluiten worden eveneens minder.
Daarom worden voor verschillende teelten in kaart gebracht welke rol kosten, risico’s, overwegingen en afwegingen spelen bij de keuze voor vaste medewerkers of flexibele medewerkers. Inzicht in de diversiteit aan omstandigheden en afwegingen kan helpen bij de ambitie om structureel werk in principe te organiseren in contracten voor onbepaalde tijd, waarbij flexibiliteit in het arbeidspatroon een belangrijke voorwaarden zal zijn.
Noodzaak ingezien door vakbonden en werkgeversorganisaties
Vakbonden wensen al langer inzicht waarom telers toch zo vaak voor uitzendkrachten kiezen, maar werkgeversorganisaties zijn mede door de krapte op de arbeidsmarkt gaan inzien dat vaste contracten helpen personeel aan het bedrijf te binden.
Het onderzoek is een resultaat van de vorige cao-onderhandelingsronde. De uitvoering komt in handen van Johan de Jong, jaren lid van de werkgeversdelegatie bij de cao-onderhandelingen met grote kennis van zaken omtrent flexwerk. Een FNV-bestuurslid zal nauw bij het onderzoek naar vast en flexibel werk betrokken zijn.
CNV-bestuurder Jeroen Warnaar verwacht dat de resultaten medio 2023 bekend zijn. Ze zullen in principe geen rol spelen bij de komende cao-onderhandelingen. Sociale partners streven er namelijk naar om in december 2022 nog een nieuwe cao te presenteren. De huidige cao loop op 2 januari 2023 af.
Meedenken
De werkgevers laten in hun voorstellenbrief voor de komende cao weten graag van gedachten te wisselen met vakbonden over hoe vast werk met een vast contract is te faciliteren. Ze delen echter wel direct mee dat ondernemers door de hoge energieprijzen voor ingrijpende beslissingen staan die van grote invloed zijn op het werkproces en de mogelijkheden jaarrond werk te bieden.
„In onze samenleving en in onze sector staat de groei in vaste contracten op de agenda. De energiecrisis en andere economische ontwikkelingen zetten dit onder druk. Ze raken de continuïteit van bedrijven en werk. Wij zoeken naar een balans in arbeidskosten en het blijven van een aantrekkelijke werkgever met een goede beloning van werknemers”, aldus Ilse Lensink, voorzitter van werkgeversdelegatie.
9,7% meer loon laagste salarissen
Het belangrijkste voorstel van CNV gaat over de loonsverhoging, aangezien medewerkers en hun gezinnen momenteel met hoge kosten te maken hebben en daar naar mening van de vakbond een stevige loonsverhoging tegenover mag staan. Omdat de laagst betaalden zwaarder worden getroffen door de hoge energierekening dan de hoger betaalden, stelt CNV Vakmensen voor alle uurlonen (zowel in de schalen als boven de schalen) met €1,25 bruto per uur te verhogen. Dat komt neer op een verhoging van 9,7% voor de laagste salarissen en 5,7% voor de hoogste salarissen in de tabel. Verder vraagt CNV de reiskostenvergoeding te verbeteren, de andere vergoedingen te indexeren, in te zetten op meer vaste contracten, een eigen pot voor ontwikkeling, 5 mei als vrije dag en onderzoek naar gezondheidsgevolgen bij hitte.
Veel beperktere loonstijging
Werkgevers hebben nog geen voorstel gedaan voor een algemene loonsverhoging. Wel doen ze voorstellen over hoe om te gaan met de verhoging van het minimumloon van 10,15% per 1 januari 2023. Ze stellen een betere B-schaal voor waarbij de onderste schaal start met het wettelijk minimumloon en alle zes stappen daarna een gelijke verhoging van 0,19 cent van het uurloon. Tot dusver was alleen in stap 2, 6 en 7 een verhoging. De meeste werknemers zitten in schaal B en voor hen betekent dit volgens de werkgevers een behoorlijke verbetering en voor werkgevers een (extra) kostenstijging.
Wederom vanwege het economisch klimaat en de financiële situatie op de bedrijven willen de werkgevers een nieuwe cao van een jaar.
Ook meer waardering
FNV-leden willen ook een loonsverhoging, ook met name voor de laagste loonschalen. De vakbond is nog niet met een voorstellenbrief gekomen en heeft dus nog geen loonvraag neergelegd. Uit een enquête onder leden blijkt wel dat 90% van de mensen meer respect en waardering op het werk willen. 82% van de mensen geeft aan dat de reiskosten woon-werkverkeer vanaf de eerste kilometer moeten worden vergoed tegen het maximaal fiscaal toegestane vrijstellingsbedrag.
