Op de dag, 22 juni, dat boeren massaal tegen de stikstofmaatregelen protesteren, komt de Europese Commissie met voorstellen die eveneens gevolgen hebben voor de landbouwsector. Brussel wil dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in 2030 gehalveerd is ten opzichte van 2016.
Als het aan de commissie ligt, komen er vastgelegde doelen voor het herstel van landbouwgronden, veenweidegebieden en de zeebodem. Lidstaten moeten plannen maken om de doelen te halen. Ze mogen zelf bepalen hoe ze die willen halen, bijvoorbeeld door het planten van bomen, het aanleggen van groen of het terugdringen van vervuiling. Brussel beoordeelt die plannen.
Een deel van de maatregelen moet door boeren en tuinders worden uitgevoerd. De commissie benadrukt dat ze daarvoor volledig gecompenseerd worden voor een overgangsperiode van vijf jaar.
Ondermijning weerbare teelten
De nieuwe gewasbeschermingsmiddelenverordening (SUR) van de Europese Commissie draagt niet bij aan verduurzaming van de glastuinbouw. De SUR heeft enkel tot doel het gebruik van chemische gewasbescherming te halveren. Zonder concreet handelingsperspectief voor telers. Het vandaag gepubliceerde wetsvoorstel grijpt daarmee hard in op bedrijfsniveau, zo concludeert Glastuinbouw Nederland. Vergroening moet niet gaan over absolute kilogramreductie maar de transitie naar een lagere milieu-impact verder stimuleren.
Groene medicijnkast nog leeg
Volgens de voorgestelde EU-verordening moet het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de EU tegen 2030 worden gehalveerd. Dit doel was eerder al vastgelegd in de Europese Green Deal. Deze vermindering is echter alleen mogelijk als er genoeg laagrisico-, biologische en technische alternatieven zijn. Deze middelen zijn echter nog vaak onvoldoende beschikbaar. Het is daarom van groot belang dat de beschikbaarheid over groene alternatieven in Europa wordt versneld, redeneert de ondernemersorganisatie.
Ook moeten moderne veredelingstechnieken als CRISPR-Cas snel worden toegestaan. Alleen dan beschikken telers over voldoende tools om Integrated Pest Management (IPM) nader te implementeren. De aandacht voor IPM schiet daarmee in de SUR nog tekort. De strikte focus op reductiedoelen zal daarom niet leiden tot weerbare teelten. Glastuinbouw Nederland roept dan ook op het Uitvoeringsprogramma Gewasbescherming 2030 te blijven zien als invulling van de SUR.
Anders benaderen
De Europese Commissie kiest voor van kilogramreductie. Glastuinbouw Nederland stelt een andere benadering voor. Kilogramreductie zegt immers niets over de milieu-impact. Zeker niet in Nederland met een hoge productie per oppervlakte. De SUR zou daarom moeten uitgaan van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen per kilogram geoogst product, niet per hectare. Een dergelijke benadering doet meer recht aan Nederlandse teelten en biedt tegelijkertijd perspectief voor verdere verduurzaming van onze teelten.
Gestraft voor duurzame inspanningen
De Nederlandse land- en tuinbouw heeft al in de jaren ’90 een grote reductie in het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen gerealiseerd. Deze vermindering zet iedere dag door. In de SUR wordt de periode 2015-2017 als referentie gebruikt. Het gemiddelde kilogramgebruik in deze periode moet vervolgens in 2030 worden gehalveerd. Dat is oneerlijk en leidt tot een ongelijk speelveld. EU-lidstaten, zoals Nederland, die eerder al veel middelengebruik hebben gereduceerd worden daarvoor door de Commissie in feite gestraft. Dat is onacceptabel. Glastuinbouw Nederland pleit ervoor dat de SUR van een langere referentieperiode uitgaat, zodat de Nederlandse inzet eerlijk wordt beloond.
Op vroegst 2024
Het Europees Parlement en de 27 EU-lidstaten moeten nog instemmen met de voorstellen. De verwachting is dat de nieuwe regels op zijn vroegst in 2024 ingaan.
