Het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn bestaat volgens minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur uit algemene maatregelen en uit doelsturing. De algemene maatregelen laat de minister doorrekenen door Wageningen University & Research, zo meldt Wiersma de Tweede Kamer. Het actieprogramma gaat per 1 januari 2026 in.
Wiersma wacht op de uitkomsten van de doorrekening met de verdere invulling van het concept voor het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn. Dat wordt daarna aan de Commissie voor de milieueffectrapportage voorgelegd. Tot slot kan iedereen er commentaar op geven via de internetconsultatie.
Volgens de landbouwminister is aanvullend beleid nodig in om het zuidelijke zandgebied, op lössgrond en in kleinere gebieden de norm van 50 milligram nitraat per liter in het grondwater te halen. Wiersma pleit voor een bedrijfsgerichte doelsturing voor grondwaterkwaliteit, aanvullende maatregelen door het rijk en nog ander beleid dat helpt de waterkwaliteit te verbeteren. Als voorbeelden noemt ze ‘Ruimte voor landbouw en natuur’ en agrarisch natuurbeheer.
Uitwerken met de sector
Wiersma gaat de doelsturing met de sectororganisaties uitwerken. Idee is sommige algemene maatregelen per 2029 los te laten, als de doelsturing het juiste effect heeft. Nu wordt uitgezocht welke verlaging van de stikstofgebruiksnorm nodig is voor het behalen van 50 milligram nitraat per grondsoort en gewas. Verlaging van 3 tot 20% is het streven. Wiersma wil het huidige areaal grasland in Nederland behouden.
Verder wil Wiersma in het zuidelijk zandgebied en op lössgrond de 1 op 4-rotatie met rustgewassen vervangen voor een 1 op 3-rotatie met rustgewassen. In de doorrekening neemt ze ook de optie van 2 op 6-rotatie met rustgewassen in deze gebieden mee. Ook wil de minister in deze gebieden bij het scheuren of omploegen van grasland de hoogte van de stikstofgebruiksnorm voor het opvolgende gewas afhankelijk maken van aanwezige hoeveelheid stikstof die nog in de bodem zit.
Voor de gebieden waar fosfaat in het oppervlaktewater een probleem is, wil Wiersma de fosfaatgebruiksnorm aanpassen. In die gebieden zijn infiltratiegreppels volgens de minister een manier om afspoeling van fosfaat naar het oppervlaktewater te voorkomen.
LTO heeft samen met andere sectororganisaties voor het achtste Actieprogramma Nitraatrichtlijn ook ingezet op doelsturing, om zoveel mogelijk algemene maatregelen te voorkomen. Die pakken namelijk niet in alle gebieden goed uit, weten de organisatie op basis van ervaringen met het huidige Actieprogramma. Een motie van CDA, ChristenUnie en SGP om de doelsturing in het programma te krijgen is eerder al aangenomen. BO Akkerbouw diende daar een plan voor in, waar de KAVB bij aansloot.
