Het VK heeft controles bij de eigen zogenoemde Border Control Posts van geïmporteerde producten zoals bloembollen en vaste planten vanuit de EU weer uitgesteld. Aanvankelijk zou dat 31 oktober dit jaar, zijn maar dat wordt nu 31 januari. “Dat geeft in ieder geval nog even minder kans op vertragingen”, zegt Mark-Jan Terwindt, directeur van Anthos.
Onlangs publiceerde het Britse ministerie DEFRA het Border Targeting Operating Model (TOM) waarin de nieuwe regels staan voor de fysieke inspecties in het land. Dit is de vijfde keer dat het VK de uitvoering van de werkwijze zoals staat in de TOM uitstelt, weet Terwindt. “Hiervoor was het gissen wat er precies in komt te staan.” Er is nu dus voor het eerst duidelijkheid over de precieze plannen van het VK.
Controles bij de grens
In de TOM staat onder andere dat een deel van de producten inspectieplichtig wordt. Bloembollen en vaste planten worden in het VK gezien als ‘plants for planting’ en gezien als ‘hoog risico-productgroep’. Deze groep is daarom sinds de Brexit al keuringsplichtig met fytosanitaire documenten, maar er vinden alleen de bekende steekproefsgewijze fysieke controles plaats, vaak bij de eindbestemming. Per 31 januari wordt dat op de Border Control Posts. Terwindt: Bij de Border Control Posts moeten straks bijvoorbeeld vrachtwagens uit de EU die vanaf de boot komen, zich melden. Nu is er nog vrij vervoer van goederen en worden high-risk producten steekproefsgewijs gecontroleerd, net als voor de Brexit.”
Transportplanning
Bij de invoering van de Border Control Posts gaat het transport langer duren. “Omdat bollen en vaste planten een ‘high risk’-groep is, zal al snel honderd procent van wat er binnen komt gecontroleerd worden. Dan wordt het ook de vraag hoe exporteurs hier met hun transportplanning op in gaan spelen. Gaan ze highrisk-producten zoals bloembollen en vaste planten apart in plannen en vervoeren als deze het vrachtverkeer gaan ophouden?”
Hoeveelheid daghandel niet veranderd
De export naar het VK loopt tot nu goed, zegt hij. Echter, de automatisering van de digitale fytosanitaire certificaten verloopt nog niet helemaal naar wens al heeft de bollensector de overstap naar digitaal al vrijwel helemaal ingevoerd. Door de eisen van de fytosanitaire documenten moeten exporteurs een dag vooruit plannen. De hoeveelheid daghandel is niet veranderd sinds de Brexit en lijdt er dus niet onder, stelt Terwindt. “Neemt niet weg dat er een hoop kunst en vliegwerk wordt verricht, want alles is anders. We kijken nog of er een versnelling mogelijk is. Daarover praten we met de Engelsen.” Hij is niet bang voor terugval van de daghandel zolang de consumentenvraag in het VK op peil blijft.
‘Brexit wordt nu pas merkbaar’
De effecten van de Brexit worden nu pas merkbaar, aldus Terwindt. “Iedereen was de Brexit al bijna vergeten, maar voor de handel gaan de dingen pas echt veranderen omdat de maatregelen nu pas op gang komen. De implementatie van het hele pakket: de TOM, de Border Control Posts, de transportplanningen die ermee samenhangen en de fytosanitaire afwikkelingen…De gevolgen van de Brexit worden nu pas in de sector merkbaar.”
