Het CDA kwam met lijsttrekker en agrarisch woordvoerster Willemien Koning als winnaar uit de bus tijdens het verkiezingsdebat dat bij Vonk in Alkmaar werd gehouden. Vijftien partijen gingen in op agrarische stellingen als ‘woningbouw is belangrijker dan land- en tuinbouw’.
Het debat is georganiseerd door agrarische belangenbehartigers, Greenport Noord-Holland Noord en de agrarische opleiding Vonk. Een kleine week voor de verkiezingen konden de deelnemers naar voorbeeld van het Britse Lagerhuis met elkaar in debat en letterlijk achter elkaar gaan staan als ze het met elkaar eens waren, al bleef het in de praktijk vooral bij uitwisseling van standpunten. Voor debat was nauwelijks ruimte tijdens de anderhalf uur durende bijeenkomst met circa zestig man publiek, die live werd uitgezonden door NH Nieuws.
Hoewel Koning werd uitgeroepen tot winnaar van het debat en BBB als tweede, kwamen D66 en de Partij voor de Dieren veel aan bod, omdat beide partijen bij veel stellingen als enige twee partijen niet voor het agrarisch belang kozen. Beide partijen willen de agrariërs in de provincie wel perspectief bieden, maar de sector moet compleet veranderen. Meer ruimte voor natuur en wat de PvdD betreft ook veel minder dieren is noodzaak, oordelen de partijen. Forum voor Democratie en de PVV willen de ondernemers dan weer ruim baan bieden en gaan dwangmaatregelen uit de weg.
Niet zouter
Bij de stelling dat de provincie verzilting tegen moet gaan, pleitte het CDA voor maatregelen omdat de teelt van zoutminnende gewassen nog in de kinderschoenen staat. “Zout water is bij de sluizen tegen te houden, ze zijn daar al heel ver in. Daar moeten we op inzetten, ook om te voorkomen dat de natte gebieden zouter worden. Dat is niet goed voor de natuur en niet goed voor de landbouw”, zei Koning, die daarmee veel bijval oogstte.
Veel stellingen hadden betrekking op de veehouderij. Ook in de weinige echte discussies ging het vaak om de positie van de veehouder. Alle partijen willen ‘perspectief bieden’, maar oplossingen variëren van ‘meer ruimte voor een neventak als recreatie’ (PvdD en AWP) tot de ‘stikstofpijn evenredig verdelen tussen industrie, verkeer, luchtvaart en landbouw’ (onder meer Volt). Het ontlokte melkveehouder en regionaal LTO-bestuurder Albert Hooijer een wanhoopskreet: “Ik kan hier niks mee. Voedselprijzen stijgen door schaarste, de inflatie loopt daardoor op en hier gaan we de landbouw saneren. Het gaat hier om een eerste levensbehoefte. Weten de partijen wel wat er in de wereld aan de hand is?”
Huisvesting
Op de stelling ‘de provincie moet een huisvesting voor 300 seizoenarbeiders in de Kop van Noord-Holland mogelijk maken’, reageerden bijna alle partijen instemmend. Forum voor Democratie had moeite met de term moeten en ChristenUnie wil betaalbare huisvesting die uiteindelijk door de werkgevers wordt betaald. Hoe die huisvesting dan geregeld moet worden en hoe het met de gemeente Hollands Kroon opgelost moet worden, kwam in het debat niet aan de orde.
Verder schaarden praktisch alle partijen op zich achter stellingen als ‘de sierteelt is essentieel voor de provincie’, ‘geen grote zonneparken op agrarische grond’ en ‘we moeten meer importeren in plaats van zelf produceren.’ De bijeenkomst leverde de jonge bollenkweker Teun van der Kolk uit Egmond aan den Hoef, melkveehoudster en voorzitter Amber Laan van het Hollands Agrarisch Jongen Kontakt (HAJK) uit Warder en aspirant melkveehouder Gijs Weenink uit Midwoud geen garantie op dat hun droom om het bedrijf over te nemen ‘geen nachtmerrie wordt’. Het debat is terug te zien op NHNieuws.
