Vanaf 23 november is het tweede seizoen van de podcastserie ’Red de Lente’ gestart. Maker Dirk de Bekker had nog niet alle perspectieven verbonden aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in beeld gebracht. Onder meer die van consumenten en de grote afzetkanalen.
In het nieuwe seizoen wordt ook afdoden van beestjes, veelal natuurlijke vijanden, voordat planten het afzetkanaal in gaan, besproken waarmee nultolerantie in de afzetkanalen is gegarandeerd. Iets waar telers niet om staan te springen, maar die afzetkanalen toch eisen. Deze problematiek kaartte potplantenkweker Piet Kuivenhoven aan in het eerste seizoen, waarop Peter Paul Kleinbussink, CEO Intratuin, in een van de volgende afleveringen op in gaat. De Bekker had ook een van de vier grote Nederlandse supermarktketens graag hierover aan het woord gelaten, maar ze lieten verstek gaan. „Opmerkelijk is dat zij de eerste stakeholders zijn die niet mij open en eerlijk te woord wilden staan over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
Verder komen dit seizoen politici aan het woord zowel van de lokale als landelijke politiek over hoe hun beleid uitpakt in de praktijk. Wat De Bekker daarin opvalt, is dat te weinig naar de gevolgen voor individuele boeren en tuinders wordt geluisterd. „Beleid pakt voor hun soms desastreus uit voor boeren en tuinders, terwijl grotere stappen zijn te maken voor de gehele keten als systemen worden doorbroken. Daartoe moeten boeren en tuinders dan wel toe bereid zijn en niet zeggen dat hebben we altijd zo gedaan. Dat is een loos argument”, redeneert De Bekker.
Tenslotte een update van de aflevering over de gevolgen van gewasbeschermingsmiddelen op de ziekte Parkinson.
Meten met twee maten
De eerste aflevering gaat over de consument. Die af en toe zeer kritisch is over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de land- en tuinbouw, maar die houding weer even makkelijk laat varen bij het boodschappen doen. Bijvoorbeeld bij aankoop van antivlooienmiddelen voor de hond en kat die een risico kunnen vormen voor het milieu. De middelen bevatten controversiële bestrijdingsmiddelen zoals imidacloprid en fipronil, die in de landbouw inmiddels verboden zijn. De stoffen worden in verband gebracht met bijensterfte en watervervuiling.
Imidacloprid wordt regelmatig boven de waterkwaliteitsnorm aangetroffen in het oppervlaktewater. Vanwege het effect op bijen heeft toelatingsinstantie Ctgb dit controversiële middel sinds 2018 verboden voor gebruik in de landbouw. Echter, via een ander loket, het Bureau Diergeneesmiddelen, is deze giftige stof nog wel toegelaten als ‘diergeneesmiddel’ in antivlooienbanden- en druppels. Als een hond, na toediening van zo’n middel, wordt gewassen of gaat zwemmen, is er een risico dat dit middel in het milieu terecht komt. En ook andere stoffen die al lange tijd in de landbouw zijn verboden, zijn nog steeds beschikbaar voor de burger. Zo ook fipronil, omstreden vanwege risico voor de gezondheid en bekend vanwege het eierschandaal. Peter Leendertse, ecotoxicoloog bij CLM, noemt de werkelijkheid waarin middelen voor de landbouw verboden zijn en toch nog gemakkelijk door de consument kunnen worden gebruikt ‘meten met twee maten’.
Terugblikken
In een interview dat in het komende Vakblad voor de Bloemisterij verschijnt, blikt De Bekker terug op het eerste seizoen van de podcastserie. Als burger heeft hij een andere kijk op de situatie gekregen waarin boeren en tuinders zich bevinden als het gaat om inzetten van gewasbeschermingsmiddelen. En uit reacties ook vele andere burgers, die volgens hem hiervoor meer begrip tonen. „De tuinders, en ook boeren, die ik heb gesproken waren zeer open en eerlijk. Ze zien in dat verduurzamen van de land- en tuinbouw noodzakelijk is en daarvoor ook de stappen maken.”
Red de Lente
In 1962 schreef Rachel Carson het spraakmakende boek ‘Silent Spring’ over de desastreuze effecten van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu. Waar staan we nu, 60 jaar later? In hoeverre is wat zij schreef nog steeds actueel? Deze vragen worden tot op de bodem uitgediept in de podcastserie ‘Red de Lente’ van CLM Onderzoek en Advies en Handstand Media. In afleveringen van ca. 45 minuten vertellen diverse partijen, van kweker tot natuurliefhebber, over hun werk en de relatie met bestrijdingsmiddelen. Over wereldwijde bijensterfte, wetenschappers die wijzen op gevaren, boeren die nog niet zonder kunnen, de positie van de industrie, sluipwespen als natuurlijke vriend en tenslotte de prangende vraag: wat doe jij zelf om onze lente te redden?
Ook binnenkort op PlatformBloem, verslag van het KNLV-symposium over de podcastserie Red de Lente.
