Eind december is wetgeving aangenomen rondom de aanpassing van de energiebelasting en de invoer van CO2-heffingen. De boodschap van de overheid is helder. De kostprijs van (bepaalde vormen van) energie gaat omhoog en het verbruik van fossiele energie wordt omgeslagen in een gebruikersheffing op de CO2-emissie. Daarmee is een stuk duidelijkheid ontstaan hoe (een deel) van de kostprijs zich komende tijd gaat ontwikkelen.
Wat doet zoiets met je als ondernemer? Dat vraag ik me af. Je weet als ondernemer dat je voor het slagen van de energietransitie op jouw bedrijf voor een deel afhankelijk kunt zijn van alternatieve warmtebronnen om je base-load warmtevraag in de toekomst te gaan invullen. Ik doe de aanname dat elektrificeren waarschijnlijk duurder is en technisch meer uitdagingen kent. Daarmee is het grote rekenspel voor veel ondernemers op de wagen gekomen. Waar ligt mijn economische omslagpunt om te schakelen?
Misschien is de parallel wel te trekken met een initiatief in de gemeente Pijnacker-Nootdorp om inwoners gemobiliseerd te krijgen om aan te sluiten op een warmtenet en tegelijkertijd hun gasaansluiting in te leveren. De animo was belabberd. Het project heeft het niet gehaald. Wat was de simpele hoofdreden: De bestaande energievoorziening is in kosten fors goedkoper dan het alternatief in de vorm van een duurzaam warmtenet. Korte en lange termijn financiële prikkels om de omschakeling te maken zijn er onvoldoende, waardoor de portemonnee het wint van de duurzame ambitie. Daarmee werd het initiatief vakkundig naar de prullenmand verwezen.
Gaat het voorbeeld van de consument in Pijnacker ook op voor de tuinbouw? Ik denk het eerlijk gezegd niet. Met de aangenomen wetgeving voor de glastuinbouw is er duidelijkheid wanneer welke kosten te verwachten zijn. Daarmee is de rekensom zo helder als glas en zie je dat bij veel (glas-)tuinbouwbedrijven het economische omslagpunt – om voor alternatieve energie en warmtevoorziening te kiezen – ergens rond 2028-2029 is komen te liggen. Dat veel bedrijven voor de base-load warmtevoorziening van duurzame warmtebronnen afhankelijk zijn, is evident. Daarbij wordt voor het gemak uitgegaan van de huidige energieprijzen. Stijgen de commodity’s, dan komt economisch omslagpunt eerder dan 2028-2029 te liggen en vice versa uiteraard.
Mocht je zicht hebben op hernieuwbare energiebronnen, stelt je dat voor de vraag, wanneer ga ik instappen? Ligt de warmterotonde al bij je in de berm, dan lijkt die keuze overzichtelijk. Ligt deze er nog niet, maar is er richting 2030 of 2035 wel zicht op, dan is de vraag: ’wat doe je dan?’ Is deze aanleg wel zeker en op welk moment? Kan ik de aanleg beïnvloeden en doen versnellen? Zou ik financieel moeten participeren in de aanleg om het mogelijk te maken? Belangrijke vragen die je niet alleen zelfstandig kunt beantwoorden. Je bent bij warmtenetwerken toch echt afhankelijk of jouw regiogenoten dezelfde urgentie voelen om iets te doen.
Een ondernemer die voornemens is in 2030 zijn bedrijf te verkopen kan de duurzame gebiedsontwikkeling stevig op de rem zetten. Ik zie onderweg dat daardoor veel bedrijven nog afwachten om de stap te nemen een collectief op te richten en de strategische partners binnen én buiten de tuinbouw erbij te gaan zoeken. Waar ik mij overigens nog wel iets bij kan voorstellen.
Maar is het een verstandige keuze om jouw energiekostprijs ontwikkeling aan de toekomst over te laten? Het zou mij persoonlijk benauwen nu je weet wat er aan heffingen op je bedrijf afkomt.
