Op het moment dat ik aan de column begin, is het bij mij nog stil in huis deze vrijdagmorgen. Mijn slaapmachine was al een poosje uit en na het lunchpakket voor onze twee pubers te hebben gesmeerd, ben ik met een kop zwarte koffie achter de pc gekropen. Ik kijk terug op een week met veel dynamiek. De hoge energieprijzen en de enorme consequenties hiervan zijn de rode draad in mijn agenda deze week. Ik vermoed dat dit voor veel van de lezers ook zal gelden.
Het gesprek van de dag komt de hele week bij mij uit op: wat betekent het voor jullie klanten? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Geen vaste termijn energiecontract hoeft niet per definitie in te houden dat je financieel klem bent komen te zitten. Wanneer je voldoende gelegenheid hebt om elektra terug te leveren aan het net, energie te besparen, kosten kunt vermijden door teelten tijdelijk te verschuiven of te vertragen, dan zijn er veel ondernemers die de aankomende winter door moeten kunnen komen, al dan niet met ondersteuning van de financier. Nog steeds geen eenvoudige klus, begrijp me niet verkeerd.
Ik heb de grootste zorgen over de bedrijven zonder flexibel energiemanagement, zonder WKK ter beschikking en zonder hun gasinkopen afgedekt te hebben. Daar is stil gaan staan of stoppen vaak de enige overgebleven keuze ben ik bang. Met grote pijn in het hart! We moeten ons goed realiseren dat dit veelal de wat kleinere bedrijven zijn die een assortiment telen waar geen grote arealen van staan. De leveranciers voor de diversiteit van de sierteeltsector. De leverancier voor het veldboeket zogezegd. Dan speelt zich op dit moment, naast persoonlijke ondernemersdrama’s, ook het drama van uitholling van de concurrentiekracht af. Wanneer de bloemensector het moet gaan hebben van de monobos, berg je als overlever van deze energiecrisis dan maar.
Deze week hielden we een webinar voor Rabobank collega’s om bij te praten over de sector ontwikkelingen. We doen dit om met elkaar de tellers gelijk te zetten op wat we onder onze klanten zien gebeuren, deze kennis onderling te delen en ervoor te zorgen dat er een aan iedere keuken of directietafel in de tuinbouw duidelijk is hoe de bank omgaat met de crisis. Is er een rode draad uit deze energiecrisis te halen en wat is de strategische aanpak van de bank? Ja, heel simpel. Ieder bedrijf is maatwerk! Er is geen bedrijf hetzelfde.
Dat blijkt ook uit de voorlopige resultaten van ons onderzoek onder glastuinbouwrelaties. Maatwerk is de rode draad. Bedrijven die er deze winter nog sterk voor stonden, kunnen door achteraf gezien, één onhandige keuze, klem zijn komen te zitten. Maar ook bedrijven die kansen hebben gezien door te anticiperen op energieprijsontwikkelingen hun risico’s structureel voor de lange termijn verlaagd te hebben. Er is geen bedrijf hetzelfde, dat blijkt maar weer.
Dus ondernemers, spiegel je niet aan de buurman of buurvrouw. De emotionele en financiële nood is op meerdere plaatsen hoog. Ik deel de zorgen! We zijn er met elkaar voorlopig nog niet zoals het er nu voor staat. Wees waakzaam, er ontstaan onderweg ook kansen, vergeet ze niet te pakken als ze zich voordoen.
