Je hebt van die afspraken, je bent uitgenodigd, de agenda is wat cryptisch en daardoor heb je geen idee waar de afspraak over gaat. Wat doe je, ga je wel, ga je niet? Toch maar gegaan. Ik was te gast bij één van de gedeputeerden van de provincie Zuid-Holland, samen met de hoogheemraad van Delfland en een wethouder van een glastuinbouwgemeente. Na een paar minuten was het duidelijk. Waterkwaliteit was het onderwerp.
Het onderwerp waterkwaliteit is hot. De doelen van de Kaderrichtlijn Water 2027 gaan zeer waarschijnlijk niet gehaald worden. De waterkwaliteit van het oppervlaktewater in glastuinbouwgebieden verbetert niet snel genoeg. Er zijn helaas nog steeds teveel lekkende kassen moest de Hoogheemraad vaststellen. En nog schrijnender, helaas ook enkele lekkages die bewust waren veroorzaakt. Totaal dit jaar al 22 gesanctioneerde overtredingen. Daarnaast 76 normoverschrijdingen (22% met een verboden stof) die nog niet te koppelen zijn aan individuele ondernemer. Bijvoorbeeld een overschrijding van een middel dat al ruim 10 jaar geen toelating meer in Nederland heeft. Daar krijg je toch een punthoofd van. Ondernemers, (mag je ze zo nog noemen?) die er bewust een potje van maken. Zo jammer dit.
Aansprekend is de aanpak van het waterschap. Per polder alle sloten met een geavanceerd meetbootje bemonsteren en daarna de uitkomsten met de “ingelanden” in een zaaltje met elkaar bespreken. Dat zet aan tot een mooi gesprek. Het credo, bij mij als ondernemer is er niets aan de hand, blijkt regelmatig terug te slaan naar: “ai, deze uitkomst had ik niet verwacht, ik dacht het waterdossier op mijn bedrijf geregeld te hebben”. Je zou verwachten dat gezien de meetresultaten tot op perceel niveau, dit aanzet tot actie zoals het inhuren van een watercoach (gratis btw), een reparatie van lekkages, het zelf gaan meten? Wat als de meetresultaten van een kwartaal erna niet overal actie of gevoel van urgentie laten zien? Hetzelfde zaaltje, hetzelfde gezelschap, de nieuwe meetdata op het scherm, dan loopt de spanning op zou je kunnen bedenken. Net of je de uitslag van je middelbare schoolexamen zit af te wachten. Je zal dan degene zijn die aan zijn of haar poldergenoten mag gaan uitleggen dat je drie maanden op je handen hebt gezeten en dus nog steeds naar een rode waterkwaliteit zit te kijken. Tja, hoe zou dat gesprek achter gesloten deuren verlopen? Ik ga ervan uit dat de Hollandse directheid dan zijn werk gaat doen. En terecht, het waterschap legt een keurige sanctie op. Ik zou niet anders verwachten.
Ik kan me nog voorstellen dat het niet behaalde middelbare schoolexamen nog een soort schouderophalend effect geeft. Doen we het toch een keertje over. De kern voor de glastuinbouw is natuurlijk dat we met dit bestaande gedrag de hele sector voor schut zetten. Hiermee wordt niet een punthoofd, maar een waterhoofd gecreëerd waardoor draagvlak voor de sector op springen komt te staan. Dus ik reken op een stichtelijk gesprek met de poldergenoten in het bovengenoemde zaaltje.
Persoonlijk vind ik het initiatief van dit waterschap een dik compliment verdienen. Zelf de hand aan de ploeg om het gebied naar goed te helpen verbeteren. Ik begrijp ondertussen dat meerdere waterschappen voornemens zijn dit initiatief te volgen. Ook prijzenswaardig is het traject, de transparante tuinder, dit gaat nog een paar stappen verder in de goede richting. Zelf meten in eigen sloot, ernaar handelen en transparant zijn over de resultaten. Een mooie actie die wat mij betreft fungeert als schoolvoorbeeld hoe het moet. Je hebt tenslotte toch geen waterschap nodig om te moeten ontdekken dat de boel bij jou lekt?
Tot slot nog een laatste vraag die na-resoneerde. Is het niet tijd voor een integrale ketenaanpak? Degene die twee keer rood krijgen ontzeggen we de toegang tot de marktplaats veiling, tot het lidmaatschap van de telersvereniging, tot financieren, tot het lidmaatschap van Glastuinbouw Nederland, directe intrekking MPS of GAP certificaten? Is het hiervoor nog te vroeg? Of heeft dat als nadeel dat de verantwoording dan weer bij iemand anders dan de ondernemer zelf wordt neergelegd?
