Afgelopen week las ik het persbericht van Glastuinbouw Nederland over de klimaatplannen van het kabinet. Ik heb niet vaak gezien dat een sectororganisatie zo positief was over voorgenomen kabinetsbeleid. Misschien was het ook wel opluchting wat het persbericht uitademde. Er is tenslotte de sector een stevig handelingsperspectief geboden op dit zo belangrijke onderwerp. Gaat het lang verwachte landbouwakkoord ook zoveel lofzang opleveren? Ik ben benieuwd, of in de maand mei ’het ei’ ook daadwerkelijk gelegd gaat worden.
Eerst dat lovende persbericht. Geen verscherping van het CO2 restemissiedoel 2030; een meer in de tijd uitgespreid groeipad van de fiscale heffingen; toch steun voor bestaande duurzame warmteprojecten (SDE-compensatie); meer financiële ondersteuning voor warmtenetten en investeringen in energie-efficiëntie voor tezamen €500 miljoen; lucht-water-warmtepompen worden SDE-waardig en de energiebesparingsplicht wordt verder aangescherpt van 5 naar 7 jaar, waarmee méér investeringen moeten worden uitgevoerd. Per saldo geeft het kabinet aan dat het haar menens is om de energietransitie van de sector te doen slagen. Daarvoor wordt een stevige instrumentenkoffer opengetrokken en is de energietransitie minder vrijblijvend. De boodschap van de voorjaarsnota aan de sector: de hand moet aan de ploeg en wij bieden u deze ploeg met korting aan.
Gaat dit ook de boodschap van het landbouwakkoord worden? Je leest net als ik de updates in de media. Half mei kan er mogelijk iets liggen. Met al het rumoer van weglopende partijen aan de veehouderijkant lijkt me dat nog uitdagend, maar dat terzijde. Ik mocht zelf namens de gezamenlijke banken, vertegenwoordigd via de Vereniging van Banken (NVB), aan de sectortafel (glas)tuinbouw aanschuiven. In het proces verliep dat vele malen soepeler dan wat je leest in de media kan ik je vertellen. In de regel een constructieve sfeer. Uiteraard zit het venijn in de staart wanneer concept deelteksten op papier komen. Op onderdeel plantweerbaarheid worden inmiddels de laatste noten gekraakt. Ik heb de indruk dat na een paar momenten van tijdelijke impasse, hier een ambitieus handelingsperspectief voor ondernemers uit kan komen. Net zoals bij de plannen voor klimaat, zal naar mijn mening, niet iedere ondernemer de reis naar 2030 mee gaan maken. Zonder dit te willen bagatelliseren, dat is ook de wet van marktwerking die haar werk doet.
Wat dat betreft krijgen we naar mijn verwachting met zowel energie als plantweerbaarheid een nieuwe realiteit: Een hoge ambitie waarbij vrijblijvendheid passé is. Het wordt uitdagender en ik verwacht dat het er voor de echte ondernemer alleen maar leuker op wordt.
