VGB zet vol in op verduurzaming sector

Als adviseur duurzaamheid komt Floor Schamp vaak bij de VGB-leden thuis. Daar legt ze uit waarom verduurzaming een noodzakelijk kwaad is, dat het inderdaad geld kost en dat alle klein- en grootschalige kwekers en handelaren eraan moeten geloven. De Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten hanteert ongeveer hetzelfde motto als de Belasting­dienst: ’Leuker kunnen we het niet maken. Wel makkelijker.’ 

Floor Schamp houdt zich als strategisch adviseur duurzaamheid bij de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB) bezig met verschillende beleidszaken, waarvan duurzaamheid door het VGB-bestuur als prioriteit is bestempeld.

Met de leden van de vereniging en met belanghebbende sectorale ketenpartners zet Schamp zich om in de sector te verduurzamen. Zij is de drijvende kracht achter de opzet van digitale infrastructuren voor de uitwisseling van duurzaamheidsdata en de opzet van sectorale duurzaamheidsdashboards, die haar leden én de sector moeten helpen beter te gaan sturen op verduurzaming. Eerder werkte ze in verschillende strategische functies, bij Bloemenbureau Holland en bij Nieuwkoop Europe (verantwoordelijk voor strategisch beleid en klantcontacten). In maart 2020 trad ze aan bij de VGB.

.

Wel makkelijker? Hoe dan?

„We zijn als VGB inmiddels zover dat onze leden makkelijk kunnen instappen. We hebben digitaal gereedschap voor ze, namelijk het monitoringsdashboard waarmee ze eenvoudig hun inkoop kunnen controleren op gevraagde eisen van de klant. Op dit moment is dat vooral certificering van producten volgens FSI (Floriculture Sustainability Initiative, een internationale organisatie van retailers, telers en handelaren voor verduurzaming van de sierteeltsector, red.). Op korte termijn is ook de footprintinformatie beschikbaar. Als onze leden deze informatie uit de keten krijgen, wordt het voor hen eenvoudiger aan de eisen van hun klanten te voldoen. Zo proberen we onze leden ook te ondersteunen en te motiveren om zoveel mogelijk mee te doen, want het moet uiteindelijk.”

Er is toch nog tijd? De VGB heeft als doel om duurzaamheid van de leden per 2030 helemaal in beeld te hebben, de overheid geeft de tijd tot 2050.

„De overheid hijgt toch voorzichtig in onze nek met een wet die als bedoeling heeft de verduurzaming te stimuleren. Daarnaast is er ook een groeiende maatschappelijke druk, waardoor we ruim voor 2050 al klaar moeten zijn. Het links laten liggen van bedrijven die niet verduurzamen is vooralsnog niet aan de orde. Maar er is een veel groter risico, dat we moeten vermijden.”

Vertel!

„De voornaamste afzetkanalen voor onze producten zijn de retail en de bouwmarkten. Supermarkten zijn goed voor ruim 33% van de omzet van bloemen- en planten, tuincentra en bouwmarkten voor 14%. Samen is dat bijna de helft. Het zijn juist deze grote afnemers die al eerder aan de eisen van bijvoorbeeld Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD, moeten voldoen. Herkomst en productiewijze en de impact op het milieu en het klimaat van producten moet duidelijk zijn en die verantwoordelijkheid leggen ze terug bij de leveranciers. Die moeten zorgen dat ze aan alle eisen voldoen, zodat de retail kan vertellen dat ze verantwoord en duurzaam werken. Daarom moeten ook kleinschalige kwekers aan die eisen voldoen. We kunnen ons niet veroorloven deze markten te laten schieten, daar zijn we afhankelijk van.”

De aloude wens om die inspanningen betaald te zien, kunnen we zeker vergeten?

„De retail geeft er vooralsnog geen extra geld voor. Het gaat vaak ten koste van de winst. Het zou mooi zijn als de overheid ingrijpt en een belasting heft op ongecertificeerde producten, die dan weer gebruikt kan worden om verduurzaming te stimuleren. Maar ja, dat is mijn wens…”

Die kosten lijken mij toch een probleem, zeker voor kleinschalige kwekers.

„Daarom is er een speciaal certificeringsprogramma voor kleinschalige bedrijven, dat eind dit jaar start. Dan worden de audits die bij het verkrijgen en behouden van de certificaten horen, aangepast aan de grootte van het bedrijf. Het is een initiatief van de veiling en van FSI.” 

’Ondernemers willen met een

dashboard snel zien of ze voldoen

aan de duurzaamheidseisen’

Hoe makkelijk moet het uiteindelijk worden?

„Als we alles duidelijk hebben en we weten wat de milieu­belasting per bloem, bol of boom is, van elk soort verpakking en fust, hoe we de inzet van mensen beoordelen op een duurzaamheidsschaal, van transport, bewaring, kortom alles dat samenhangt met de productie, dan kunnen we dat in een register zetten. Zo’n register is onder te brengen bij een onafhankelijke organisatie als Floricode. Met de data uit het register is bijvoorbeeld de footprint te berekenen of kun je andere duurzaamheidsinformatie ophalen om te voldoen aan de eisen van CSRD. Registerhouders kunnen die gegevens verstrekken als een soort bankmedewerker. Als alle gegevens uit de keten samenkomen op één plaats, is het niet wenselijk dat iedereen alles kan inzien. Daarom is nodig dat een onafhankelijke, niet commerciële organisatie als Floricode deze gegevens beheert. Met digitale registers en via een digitale snelweg komt de informatie bij de gebruikers. Met automatiseren is het hele proces makkelijker te maken.”  

Veel bedrijven zitten nog op de digitale ventweg. Hoe is dat sectorbreed in de sierteelt?

„Bij de VGB bouwen we met Floridata een digitaal dashboard waar alles rond verduurzaming, certificering, footprint, verpakkingen, substraat en andere zaken die belangrijk zijn voor CSRD te vinden is. We proberen ook alle leden mee te krijgen op die digitale snelweg. We hebben zogeheten Versnellers, dat zijn de grote partijen Dutch Flower Group, FM Group, Floral Trade Group, Royal Lemkes en Royal Flora­Holland, waarmee we dat samen stimuleren. Ons eerstvolgende doel hierbinnen is toe te werken naar 100% volgens FSI, gecertificeerde inkoop in 2026. We zijn heel blij dat ook de veiling dit wil en per 2026 enkel nog 100% gecertificeerde producten voor de klok toelaat. Zo kunnen we als sector verantwoording afleggen voor onze producten en voor de manier waarop we produceren. Dat eisen afnemers ook.”

Klanten schijnen vaker vragen te stellen over de herkomst en de duurzaamheid van sierteeltproducten.

„Dat klopt en we hebben op deze manier ook een antwoord als de media de sector weer eens kritisch benadert. Je moet antwoorden hebben voor de klanten, maar ook voor de consument. Eerlijk gezegd is dat soms best moeilijk. We ­weten nu bijvoorbeeld niet wat voor soorten verpakkingen de keten gebruikt, laat staan hoe duurzaam de materialen zijn. Dat moet anders. Daar wordt gelukkig ook aan gewerkt via het verpakkingsregister. Voor substraat geldt hetzelfde. Nu kunnen we alleen nog een soort grosso modo onderbouwing geven als de retail naar duurzaamheid vraagt. In de nabije toekomst moeten we voor de klanten en als sector veel meer inzicht hebben. Daarom werken we aan digitale duurzaamheidsdata, een infrastructuur voor de uitwisseling en een duurzaamheidsdashboard om te kunnen monitoren. Daar hoort ook die certificering bij. Dat geldt voor iedere plant, bol, bloem of boom, de eisen zijn hetzelfde.”

Het is dus moeilijk, maar waar staan we nu?

„We hebben al best wat stappen gezet. In 2018 werden we door de Sociaal Economische Raad (SER) als een van de achttien risicosectoren bestempeld en kregen we het advies verduurzamingsdoelen op te stellen, omdat de Europese wetgeving dat vanaf 2022 eist. Toen spraken we certificering af met de nadruk op drie gebieden: milieuregistratie, GAP en sociale certificering voor producten uit de Europese Unie en voor import van buiten de EU. Dan gaat het om zaken als de impact van de producten en productie op het klimaat, gewasbeschermingsmiddelen, dat mensen verantwoord worden ingezet en dat de risico’s in het bedrijf duidelijk zijn. FSI kwam toen met een lijst certificeringen die voldoen aan de sectorstandaard. Daar is onlangs FloriPEFCR-gereedschap aan toegevoegd. Dat zijn aanbieders van footprints die voldoen aan de eisen van de sector.

Zoals gezegd heeft de VGB een dashboard waar leden controleren welke aankoop gecertificeerd is. Die verplichting komt eraan voor alle siertteeltproducenten. De volgende stap is de footprint. Dan komen er zaken bij als CO2-emissie, gewas­beschermingsmiddelen, water, fossiele energie en grondstoffen. FloriPEFCR biedt een rekenmethode om de footprint per steel en pot te berekenen.”

Schiet het wat op?

„Het lijkt misschien omslachtig allemaal, maar binnen de milieucertificering zijn al veel gegevens bekend die je vervolgens weer gebruikt bij het vaststellen van de footprint. Inmiddels is in de planten zo’n 90 tot 95% gecertificeerd en ik schat in de bloemen ongeveer driekwart.

Het is een begin, de wetgeving is complex en de rapportage-eisen voor CSRD zijn nog maar sinds juni 2023 vastgesteld. Het lastige is, dat de overheid vooral procesmatig kijkt en wil dat ketenpartners in gesprek gaan met elkaar en met belanghebbenden. Ondernemers, kwekers en handelaren, willen gewoon weten waar ze aan toe zijn en hoe ze aan de eisen kunnen voldoen. Daarom stuurt VGB binnen de keten aan op het verzamelen en samenbrengen van duurzaamheidsdata, zodat ondernemers daadwerkelijk inzicht krijgen in hoe ze het doen. Zover zijn we nog niet, maar sectorbreed spreken we met partijen als Royal FloraHolland, Anthos, Glastuintuinbouw Nederland en Plantum. Waar zitten de risico’s in de keten, bij welke schakel, hoe meten we die en hoe kunnen we de impact beperken? Uiteindelijk moeten we het samen als sector oppakken.”

Woon op de najaarseditie Plantarium|Groen-Direkt bij de Green Future Hub de rondetafelgesprekken bij over duurzaamheid en CRSD, op 21 en 22 augustus. Verrijking voor geest en bedrijf, bij u gebracht door De Boomkwekerij van Uitgeverij Hortipoint, in samenwerking met Greenity.