Burgemeester Bouke Arends wordt boegbeeld van de tuinbouw in Westland. Hij honoreert het verzoek daartoe van een Westlandse denktank. Wat zijn ‘nevenfunctie’ inhoudt is nog niet helemaal duidelijk. Arends is niet het enige tuinbouwboegbeeld. Tuinbouwcluster Westland is ook niet de enige partij die oplossingen wil voor de arbeids- energie-, en milieuvraagstukken en de strijd aangaat tegen de aanzwellende kritiek op de sector.
Dinsdag 12 november overhandigde een ‘tuinbouwdenktank’ in Westland een manifest aan burgemeester Arends. De denktank heeft geen officieel karakter en bestaat volgens het manifest uit een brede vertegenwoordiging van bedrijven en organisaties in Westland. Wie dat zijn is niet bekend. In het manifest komt Mart Valstar cao van Best Fresh Group aan het woord. Hij wil echter verder niks zeggen, hij ziet zich niet als woordvoerder. Op een persfoto staan verder Marc Koene van SK Roses en Lotte van Rijn van Certhon. Opmerkelijk is dat ook B en W van Westland zich op de vlakte houden over wie er in de denktank zitten.
„We zijn blij met dit initiatief. Er zitten mooie namen in de denktank die dit tot nu toe heeft opgewerkt. Ze willen van individuele ondernemers in een los verband nu door naar een groep die ‘dedicated’ op de acties uit het manifest gaat zitten. Daar kijken we naar uit en doen we graag aan mee. Zij geven aan nog wat meer tijd nodig te hebben om verder naar buiten te treden. Wij gaan niet voor hen spreken”, aldus een woordvoerder.
Het manifest vraagt aandacht voor de innovatiekracht en toegevoegde waarde van de tuinbouwcluster in Westland. Als derde economische topsector draagt de tuinbouw ruim €20 miljard bij aan de BV Nederland. Alleen al in Westland zijn circa duizend bedrijven actief in het cluster naast de overheids- en kennisinstellingen die dit ambitieuze cluster verrijken. Het glastuinbouwcluster is goed voor honderdduizenden banen wereldwijd en draagt direct bij aan het bereiken van de Sustainable Development Goals om honger tegen te gaan.
Twijfel over bestaansrecht
Het imago van het glastuinbouwcluster is echter niet altijd zo positief en het bestaansrecht van de economische motor wordt regelmatig in twijfel getrokken, constateert het tuinbouwcluster in het statement. Met name door de afhankelijkheid van laagwaardige arbeid en het milieuvraagstuk. Het antwoord van het cluster op het milieuvraagstuk is klimaat-neutrale productie in 2040, versnelling van de energietransitie en het aanjagen van investeringen samen met Rijk en provincie op groen, blauw en waterstof. Verder moet er ook meer aandacht komen voor biodiversiteit en schoon water. De denktank daagt de gemeente Westland uit om verduurzamingsmaatregelen op te nemen in nieuwe omgevingsverordeningen.
Goed werkgeverschap is het clusters antwoord op het arbeidsmigrantenvraagstuk. Het cluster wil goede en voldoende huisvesting voor internationale werknemers, ook op eigen terrein. Ook stellen zij zerotolerance handhaving voor als het gaat om misstanden. Een Nationaal Akkoord Arbeidsmigratie zou daarbij kunnen helpen. Ook zet het cluster vol in op robotisering en artificial intelligence met ondersteuning van start-ups en scale-ups.
Het tuinbouwcluster wil toekomstbestendige en weerbare bedrijven realiseren. Het cluster wil West-Europa niet afhankelijk maken van het buitenland als producent van bloemen, planten, groenten en fruit. Zij wil gezonde, mooie en groene producten duurzaam produceren tegen een eerlijke prijs en hier verantwoording voor afleggen aan de maatschappij. Verder wil men het World Horti Center inrichten als ontmoetingsplek voor kabinet, topsector en het glastuinbouwcluster. Tot slot wil de denktank in Brussel de lobby voortzetten voor subsidies en plannen die voor de hele Greenport relevant zijn zoals teelt, gewas, duurzaamheid en logistiek.
Antwoorden op kritische vragen
De denktank is ervan overtuigd dat als de tuinbouw koploper wil blijven bedrijven en overheid antwoord moeten leveren op kritische vragen. En omdat de tuinbouw steeds meer onderwerp van het publieke debat geworden is, vraagt dat ook om een publiek boegbeeld. Dat boegbeeld moet volgens de denktank Bouke Arends zijn. De burgemeester van Westland.
Arends: „Ik ben blij met het manifest en vereerd met het verzoek om publiek boegbeeld te willen zijn. Aan dit verzoek geef ik graag gehoor. Ik ben enthousiast dat de denktank op deze wijze reflecteert op de afgelopen periode. Zij vinden dat het beter kan en moet. Trots uitstralen op de huidige innovatie is belangrijk, maar ook zeker de bereidheid om het nog beter te doen. Daar help ik graag bij.”
Wat Arends als boegbeeld gaat doen moet nog worden uitgewerkt. „Specifiek vraagt de sector de burgemeester om boegbeeld te zijn in de publieke arena en in binnen- en buitenland. In het eerste geval gaat het erom te benadrukken dat het cluster bereid is te veranderen op punten waar het beter kan en moet. In het tweede geval om het uitdragen van de innovatiekracht van dit economisch cluster. Hiervoor dient zich een scala aan mogelijkheden aan, zoals optredens bij congressen en andere evenementen, contacten met het Rijk, ontvangst van handelsdelegaties en bewindspersonen en optredens in de media”, aldus een woordvoerder van de gemeente.
Boegbeelden
Arends is niet het enige boegbeeld van de tuinbouw. Glastuinbouw Nederland heeft Adri Bom-Lemstra, Jaap Bond is boegbeeld van de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en ceo van Royal FloraHolland Steven van Schilfgaarde heeft zich de afgelopen jaren ook steeds meer opgeworpen als boegbeeld richting de politiek.
De denktank in Westland is ook niet de eerste club die vindt dat de tuinbouw moet veranderen en een antwoord moet hebben op de kritiek op de sector. Westland zelf werkt aan een brandings- en positioneringsstrategie. De urgentie is hoog, vinden B en W. Maatschappelijke discussies hebben geleid tot negatieve beeldvorming. Dat raakt niet alleen de glastuinbouwsector, maar ook andere belangrijke sectoren.
Het doel van de positionering en branding is het handhaven en versterken van de economische positie van Westland, het voorkomen van verdere achteruitgang op andere gebieden en het bevorderen van de bloei van Westland. Gemeente Westland budgetteert in 2025 €500.000 en in 2026 €625.000 voor positionering en branding.
De vraag is of in de strategie voor branding en positionering, die nog ontwikkeld moet worden, een plekje voor een boegbeeld was voorzien? Verantwoordelijk wethouder Anko Goudswaard: „Het boegbeeldschap van de burgemeester voor de glastuinbouw staat de ontwikkeling van de branding- en positioneringsstrategie niet in de weg. Het kan een waardevolle rol spelen in het versterken van de zakelijke pijler van de strategie. In een later stadium bekijken we hoe de rol van boegbeeld verder kan worden verbreed en versterkt, rekening houdend met de keuzes die we binnen de strategie gaan maken.” Volgens Goudswaard heeft de burgemeester zijn boegbeeldschap vooraf met hem besproken.
In de wielen rijden?
Bloemenbureau Holland (BBH) doet aan sectorcommunicatie. Door de nadruk op het welzijn van planten en bloemen op mensen en de Nederlandse economie probeert ze het imago van bloemen en planten te verbeteren. In samenspraak met andere organisaties in de tuinbouw reageert ze proactief en reactief op kritiek op de sector. Dit doet ze bewust in overeenstemming met andere partijen in de sector als VGB. RFH en Glastuinbouw Nederland. Organisaties proberen met een mond te spreken als er kritiek klinkt uit de samenleving op de sierteelt. BBH-directeur hekelde eerder de versnippering in de sector. Sectorcommunicatie is daar een van de antwoorden op.
Partijen als Glastuinbouw Nederland en VBN hebben lobbyisten in dienst die actief zijn in Brussel en Den Haag. Wat vinden partijen van versnippering van sectorcommunicatie en lobbywerkzaamheden? Zijn ze niet bang dat Bouke Arends hun werk in de wielen rijdt?
BBH wil niet reageren. Glastuinbouw Nederland laat weten niet betrokken te zijn geweest bij het manifest van de Westlandse denktank. Er was wel afstemming tussen Bom-Lemstra en Arends. Daarin nam Glastuinbouw Nederland kennis van het statement en het feit dat Arends boegbeeld wordt.
„We zien dat het initiatief in Westland zich richt op het hele Westlandse bedrijfsleven. Wij zijn er voor kwekers en concentreren ons op vijf beleidsthema’s en lobbyen in Den Haag en Brussel en zijn ook gericht op kennisdeling en faciliteren onderzoek. Dat is een groot verschil”, laat Glastuinbouw Nederland weten. „Het is aan hen om een boegbeeld te kiezen. Wij staan er neutraal tegenover. Waar mogelijk willen we samenwerken.”
Ambassadeur van de tuinbouw
Samenwerking zou bijvoorbeeld kunnen plaatsvinden in de lobby in Den Haag en Brussel. Glastuinbouw Nederland: „We werken al samen met gemeentes en provincies in Den Haag en Brussel. Wij hebben op onze beurt banden met Europese land- en tuinbouworganisaties. Dat werkt al jaren goed.”
Bij RFH klinkt ook geen onvertogen woord over het initiatief van de Westlandse denktank. Ze vindt het heel goed dat ook mensen van buiten zich betrokken voelen bij de sierteelt en het belang van de sierteelt voor de eigen regio en Nederland uitdragen. De rol van Arends wordt door RFH gezien als die van ambassadeur voor de tuinbouw.
„Het initiatief heeft een regionale component en die wordt niet uitgedragen door andere partijen. Er kunnen best wat zaken naast elkaar bestaan. Er zitten diverse aspecten aan het imago van de sector. Die kunnen niet allemaal centraal georganiseerd worden. Het is goed om elkaar te versterken. In dit geval rijden we elkaar niet in de wielen”, aldus RFH.
