Of het nu een hoge gasprijs is of een vernietigend item bij De Avondshow van Arjan Lubach over bloemen, de actualiteit is van grote invloed op hoe consumenten duurzame bloemen en planten ervaren. Meer en meer wordt het een topic, merkt Lieke van der Loo van Kantar.
Het data-analyse- en merkadviesbureau deed in augustus onderzoek voor Bloemenbureau Holland (BBH) naar hoe de consument kijkt naar duurzaamheid in relatie tot bloemen en planten. De hoge gasprijs en De Avondshow speelden die maand niet of minder, maar ze waren wel gespreksonderwerp tijdens de presentatie van de onderzoeksresultaten op 13 oktober.
Gemoederen bezig
De Avondshow van Lubach hield de gemoederen aardig bezig afgelopen week. Volgens BBH-directeur Yvonne Watzdorf is op 12 oktober, daags na de uitzending, contact geweest tussen haar organisatie en onder meer Royal FloraHolland en Glastuinbouw Nederland. Besloten is om niet te reageren op de uitzending. Enerzijds omdat het een satireprogramma is dat met een reactie nog meer in de spotlights zou komen en anderzijds omdat de tuinbouw al zo vaak reactief in plaats van actief reageert. De uitzending is voor Watzdorf wel reden te pleiten om te werken aan een snelle meer geregisseerde, eensluidende stem vanuit de sector.
Wat als
Of de onderzoeksresultaten van Kantar er anders uit hadden gezien als het onderzoek na de uitzending had plaatsgevonden, vindt Van der Loo lastig te beoordelen. Ze denkt dat de komende periode prijs nog meer een leidende factor gaat spelen in keuzen die consumenten maken. Een conclusie die ze wel durft te trekken, is dat de consument duurzaamheid sterker gaat koppelen aan de glastuinbouw.
Een boodschap die Van der Loo telers al langer mee wil geven, al voor de uitzending van Lubach, is hoe je positiever kan communiceren over de duurzame stappen die je zet of hebt gezet. „Als je je daarop niet positioneert, haalt de realiteit je in. Dat zie je nu al wel een beetje gebeuren. Je kan ervan uitgaan dat de consument steeds kritischer wordt op de onderwerpen die in de uitzending van Lubach aan de orde zijn geweest.”
Niet eenmalig
Glastuinbouw Nederland benadrukt sinds dit voorjaar op haar website naar consumenten toe de sterke en positieve punten van de sector. Astrid van der Helm, netwerkcoördinator bij de ondernemersorganisatie, geeft aan dat communicatiemedewerkers de afgelopen maanden continu bezig zijn met vragen en onderwerpen die in de uitzending van Lubach aan de orde kwamen te beantwoorden. Het is dus zeker niet eenmalig en een storm in een glas water. „Het is voor veel mensen in de sector een wake up call geweest.”
Opvallend op het Nationaal Glastuinbouwcongres op 5 oktober op Floriade was dat inmiddels ook personen uit het tuinbouwcluster uiten, wat sommige politici en consumenten reeds deden, dat gasgestookte en belichte sierteeltgewassen niet meer thuishoren in Nederlandse kassen.
Franse Lubach
Het geluid van Lubach is niet alleen binnen de landsgrenzen te horen. Ron Jeronimus, BBH country manager Frankrijk, geeft aan dat er in Frankrijk meerdere Lubachen zijn die vooral hameren op de herkomst van bloemen. En dan niet alleen uit Nederland waar ze uit energie-vretende kassen komen, maar ook uit Afrika waar ze ingevlogen worden via milieuvervuilende vliegtuigen en bespoten met gif. Sterker, bij BBH krijgen ze de indruk dat Lubach een Frans voorbeeld na-aapt omdat hij dezelfde volgorde hanteert en dezelfde getallen noemt. De boodschap die Fransen vooral kwijt willen: koop vooral lokaal. Daarover zijn echter niet al te veel details bekend in hoeverre dat duurzamer zou zijn.
Weg van de geleidelijkheid
Retailers worstelen ook met de juiste manier van communiceren in de duurzame stappen die ze zetten, beweert Coen Jeuken, assortimentsmanager bloemen en planten bij Jumbo. „Dan mag je fairtrade rozen in het schap hebben liggen, maar wat zegt dat over de mooie Avalanche-rozen uit Nederland of geïmporteerde rozen uit Kenia in dat zelfde schap. Dat is lastig communiceren naar de klant.” Een ander voorbeeld dat hij noemt. Niemand wil meer plastic tasjes, maar ze schijnen duurzamer te zijn dan de papieren tasjes die minder vaak zijn te gebruiken. Katoenen tasjes zijn zelfs nog minder duurzaam heeft de assortimentsmanager zich laten vertellen.
Als je het Jeuken vraagt, moeten consumenten transparant en geleidelijk meegenomen worden in de duurzame keuzen die de keten maakt en de duurzame stappen die ze zet. En gezamenlijk vooral de positieve dingen belichten.
Consument bepaalt
Gezien de opkomst van de kennissessie over hoe belangrijk de consument duurzaamheid vindt bij de aankoop van bloemen en planten, leeft het onderwerp in de sector, concludeert Watzdorf. Zeker onder telers want die waren goed vertegenwoordigd, wat wel eens anders is tijdens dergelijke bijeenkomsten. „Verduurzaming is voor de glastuinbouw zowel een bedreiging als een kans. Elke sector dient daar terecht haar steentje aan bij te dragen. Ook bijvoorbeeld een Tata Steel, ook de mode-industrie. De glastuinbouw is daarin niet uniek en heeft ook harde noten te kraken.”
Volgens Watzdorf zet de tuinbouw al heel mooie duurzame stappen, maar vertelt ze dat nog onvoldoende. Daar moeten heel snel stappen in ondernomen worden, liefst wel op een geregisseerde manier. „Die boodschap moet subtiel worden gebracht. Zeker niet door een wig te drijven tussen telers die duurzaamheid al goed voor elkaar hebben en telers die dat niet hebben. Of dat Keniaanse telers duurzaamheid meer op orde hebben dan Nederlandse, of andersom. Het moet geen wij-zijverhaal worden.”
Uit het onderzoek komt naar voren dat tussen woorden en daden bij de consument wat betreft de aankoop van duurzame bloemen en planten nog een groot gat zit. „Ze handelen er op dit moment nog niet naar, maar dat zal niet lang meer duren. Het is niet meer iets waar alleen voor de geitenwollensokkentypes zich zorgen over maken, maar waar de consument om vraagt. Dat is uiteindelijk het belangrijkste, want de consument bepaalt. De push economie is al lang achter ons, we hebben het over pull”, eindigt de BBH-directeur.
